De recherche en de zware misdaad in Rotterdam – 1966-1996

Een enorme illegale drugsindustrie, keer op keer verwoestende plofkraken op banken, een omvangrijke handel in illegale vuurwapens, witwassen op onvoorstelbaar grote schaal, geregeld dodelijk geweld tegen personen en ernstige gevallen van corruptie. Dat die misdaad in ons land zulke proporties zou aannemen, werd tot in het begin van deze eeuw maar door weinigen voor mogelijk gehouden.

Al voorspeld in de jaren tachtig

Toch werd deze rampzalige ontwikkeling indertijd al voorspeld door ervaren medewerkers van de Centrale Recherche bij de Gemeentepolitie in Rotterdam. Zij kwamen toen tot de vaststelling dat de slag tegen de georganiseerde misdaad in Rotterdam, maar eigenlijk in heel Nederland, was verloren en droegen deze bittere conclusie onverbloemd uit in kranteninterviews.

Waar baseerden zij hun onheilspellende conclusie op? Deze vraag wordt door Cyrille Fijnaut en Robby Roks beantwoord in hun boek “De recherche en de zware misdaad in Rotterdam in de jaren 1966-1996”.

Unieke historische bronnen

De auteurs bestudeerden de manieren waarop de Recherche en de zware misdaad zich in Rotterdam vanaf de jaren zestig tot in de jaren negentig verder ontwikkelden. De studie gaat terug op het initiatief van Cyrille Fijnaut eind jaren tachtig, om de ontwikkelingen op het gebied van de georganiseerde misdaad in Rotterdam in kaart te brengen.

Hiertoe verzamelde Fijnaut toen met de hulp van assistenten, studenten en secretaresses van Erasmus School of Law tal van gegevens in krantenberichten, jaarverslagen van de gemeentepolitie en allerhande losse publicaties. Bovendien interviewde hij persoonlijk ongeveer veertig rechercheurs die het tot dan toe allemaal hadden meegemaakt. Om diverse redenen was hij echter niet in staat om dit waardevolle onderzoeksmateriaal direct uit te werken. De analyse van deze unieke historische bronnen moest tot 2019 worden uitgesteld en werd in de loop van 2020 samen Robby Roks uitgevoerd.

Vier belangrijke bevindingen

• Voormalig Rotterdamse hoofdcommissaris Blaauw e.a. spraken al op het einde van de jaren tachtig van de verloren slag tegen de georganiseerde misdaad, niet alleen in Rotterdam maar in heel Nederland.
• De toenmalige toestand in Rotterdam vormde een goede voorafspiegeling van de problemen met zware misdaad waar we vandaag de dag mee te maken hebben.
• Al vanaf de jaren zeventig speelde de haven een prominente rol als draaischijf in de internationale georganiseerde misdaad. Als deze misdaad toeneemt wordt deze rol van de haven als vanzelf ook belangrijker en nemen eveneens de corruptieproblemen toe.
• Voormalig hoofdcommissaris Blaauw was beducht voor de afschaffing van de grenscontroles tussen de lidstaten van de Europese Unie. Zij zou het territorium van de Europese Unie omvormen tot één crimineel operatiegebied.