De oren en ogen van de Amazone

Eén van de projectleiders is Lorenzo Pellegrini, Universitair Hoofddocent ontwikkelings- en milieueconomie aan het International Institute of Social Studies (ISS) in Den Haag, onderdeel van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Pellegrini is tevens universitair docent aan de Universiteit van Quito, in Ecuador. Zijn onderzoeksgebieden zijn: de sociaalecologische impact van industrieën, ecologische rechtvaardigheid, impactevaluatie en corruptie.

All Eyes on the Amazon vindt plaats in delen van het regenwoud die bedreigd worden door, veelal illegale, ontbossing en vervuiling. Het winnen van olie in de Amazone en olielekkages zijn daar aan de orde van de dag. “Onze teams gaan naar vervuilde plekken, maken foto's, registreren informatie en interviewen mensen die in de buurt wonen. Wij helpen eigenlijk de lokale gemeenschappen om in kaart te brengen wat er fout gaat, op zo’n manier dat ze deze informatie kunnen gebruiken. Bijvoorbeeld om vervolgens met overheidsinstanties in gesprek te gaan, of om de bedrijven onder druk te zetten die verantwoordelijk zijn voor de vervuiling of ontbossing, ” zegt Lorenzo Pellegrini. “Een belangrijk onderdeel van ons werk is de kenniscomponent. We bekijken hoe de informatie zo nauwkeurig mogelijk kan worden verzameld, bijgehouden en gebruikt door de lokale bevolking. Als we bijvoorbeeld zien dat een bepaalde pijpleiding barsten vertoont, is het makkelijk te voorspellen dat er in de toekomst meer olielekken plaatsvinden langs diezelfde leiding. Een andere doelstelling van het project is het genereren van media-aandacht en bewustmaking. Ook dit is noodzakelijk om bedrijven uiteindelijk op hun verantwoordelijkheid aan te kunnen spreken.”

Hoe lang werken jullie al aan dit project in de Amazone?

“Samen met mijn collega prof. dr. Murat Arsel (ISS) werk ik sinds 2011 aan dit onderwerp. Het begon met de vraag of, en op welke manier, het nationaliseren van de olie-industrie in Bolivia en Ecuador verschil maakte voor de lokale bevolking. Dit project werd gefinancierd door NWO, het Ministerie van Buitenlandse Zaken en Hivos.  Het was algemeen bekend dat de normen van die oliemaatschappijen vrij laag zijn. Welk verschil zou nationaliseren maken?
Eén van de resultaten destijds was dat de lokale bevolking behoefte had deze community-based milieumonitoring, zodat ze bewijsstukken zouden hebben van wat er precies misgaat. We hebben toen samen met onderzoekers van de Universiteit van San Francisco van Quito (Carlos Mena, een geograaf) en Barcelona (Marti Orta-Martinez, een bioloog) tools ontwikkeld die we nu nog steeds gebruiken. We hebben een echt multidisciplinair en divers team van wetenschappers die hieraan werken, wat tegelijkertijd moeilijk en fascinerend is. All Eyes on the Amazone eindigt in 2021, maar we zijn al op zoek naar manieren om door te kunnen gaan."

Omdat het nog steeds hard nodig is?

“De ontbossing en milieuproblemen in de Amazone zijn over een paar jaar niet verdwenen. Er is vooruitgang, maar het gaat erg traag. Eén van onze successen was dat ons monitoringsysteem nu wordt besproken op het Peruaanse congres. En in de Ecuadoraanse Amazone is het al verplicht voor nieuwe projecten om dezelfde soort community-based milieumonitoring te gebruiken die wij gebruiken.
We weten dat we om klimaatverandering tegen te gaan, een deel van de resterende olie en gas onder de grond moeten houden. We kunnen niet alles verbranden. Wat we nu willen doen is kijken of we via milieubeleid kunnen regelen de fossiele brandstofreserves zoals die zich onder het Amazonewoud bevinden, daar morgen blijven. Als we die plekken met rust zouden laten, zou dat de inheemse bevolking helpen en de biodiversiteit op aarde beschermen. Kunnen we op internationaal niveau afspreken dat we deze plek onaangeroerd laten? We werken aan een soort ‘atlas van onverbrandbare fossiele brandstoffen,’ daarbij kijken we naar Zuid-Afrika, Azië, Europa, de VS en Zuid-Amerika. We willen hiermee laten zien dat er veel verloren gaat als je olie wint in kwetsbare gebieden zoals het Amazonewoud.”