De invloed van de Europese Centrale Bank op de inflatie

Ieder product waar energie in zit is duurder geworden. De Europese Centrale Bank (ECB) kan hier weinig aan doen, want het grootste deel van de energie die in Europa gebruikt wordt komt van buiten Europa. In Europa zijn we dus wat armer geworden en zijn de exporterende landen wat rijker geworden. Het aanpassen van de rentestanden bepaalt deels hoe duur geld in reële termen is. Het tweede instrument dat de ECB gebruikt, is het opkopen van staatsschuld. De Vries geeft aan dat dit ook impliciet de rente drijft en dat ze dit eerder hadden kunnen of moeten afbouwen. De ECB heeft wel effect op het zogeheten tweederonde-effect van externe inflatie zoals de stijging van de energieprijzen. Indien de lonen stijgen vanwege de gestegen prijzen en vervolgens de prijzen weer stijgen, dan kan de ECB ingrijpen. Hierbij is het wel van belang dat gekeken wordt naar het risico van de inflatie: als de energieprijzen binnen afzienbare tijd weer dalen, dan is het onnodig of zelfs schadelijk om rigoureuze maatregelen te nemen.

Positie van de ECB

Het is op dit moment ook lastig voor de ECB om hard op te treden. De Vries wijst op het feit dat de balansen van de ECB vol zitten met ongeveer de helft van de Europese staatsschulden. Indien de ECB dan hard optreedt, bestaat het risico dat de Zuid-Europese lidstaten te maken krijgen met hogere rentestanden dan Noord-Europese lidstaten, aangezien zij een groot deel van de staatschulden hebben. Feitelijk gezien financiert de ECB de staatsschuld, wat expliciet verboden is in het verdrag van Maastricht. Dit leidt nu al tot problemen: volgens De Vries is het geld dat is ontstaan bij het opkopen van staatsschulden naar aandelen en de vastgoedmarkt gevloeid, waardoor nu de huizenprijzen zo hoog zijn. Helaas lijkt de ECB nog niet klaar te zijn met haar programma’s van kwantitatieve verruiming: Lagarde, de president van de ECB, heeft aangegeven dat de kwetsbare Zuid-Europese landen volgens de ECB mogelijk nog een opkoopprogramma vereisen.