Taher komt uit Homs. In Syrië worden de inwoners van Homs voor dom versleten. De laatste grap die ik hoorde was de vraag waarom iemand uit Homs altijd twee televisietoestellen koopt. Het antwoord is dat hij ze bovenop elkaar plaats zodat hij de benen van de nieuwslezeres kan zien. Taher moest glimlachen want deze kende hij nog niet.
De waarheid ligt anders. Homs hoorde vroeger bij het Byzantijnse rijk en was dus christelijk. Verschillende islamitische leiders hebben geprobeerd de stad in te nemen maar zagen daar zonder wapengekletter vanaf omdat de inwoners zich in een dergelijke benarde situatie telkens gedroegen als geestelijk gestoorden die schuimbekkend door de straten liepen.
De vijandige legers trokken voorbij en de inwoners gingen door met hun normale leven tot de volgende kalief op de poort klopte en zo overleefde Homs ongeschonden maar kwam het ten onrechte aan zijn imago van domme stad. Uiteindelijk werkte de truc niet meer en de inwoners betaalden de laatste opdringerige kalief op voorwaarde dat hij hen in leven liet.
Waarom vertel ik dit? Taher uit Homs was een van de slimste studenten die ik ken. Vanaf het eerste niveau stelde hij vragen die ertoe doen en in zijn enthousiasme wist hij anderen mee te nemen en hen naar een hoger niveau te brengen. Waar voor anderen hobbels, kuilen en zelfs beren op de weg lagen, leek die van Taher geplaveid met gouden tegels. Dit is een belachelijke zin maar Taher zou ervan houden en hem zelf foutloos kunnen schrijven.
Hij haalde de toetsen en de examens met hoge cijfers en bleef mij daarbij bestoken met allerlei grammaticadingen waarvan ik een paar echt wel even thuis moest opzoeken. Op maandag vroeg hij me altijd wat ik van de wedstrijd van Feyenoord vond terwijl hij wist dat die club me niet interesseerde. Ondertussen bleef hij me vragen stellen. ‘Wanneer moet ik tegen mensen ‘doei’ zeggen want ik hoor ook heel vaak dat ze ‘doeidoei’ zeggen. Wat kan ik het beste gebruiken?’ Hij kon in zijn vragen ook heel vervelend zijn en ik begon een gezonde hekel aan hem te krijgen.
Niet lang daarna ging het mis met Taher. Hij volgde een nieuw programma dat hem moest voorbereiden op zijn studie aan de universiteit. Het was een nieuwe groep maar daar lag het probleem niet. Het probleem zat in zijn hoofd. Hij kon het hogere tempo niet meer volgen en zag hoe zijn vrienden voor wie hij ooit een voorbeeld was, hem links en rechts inhaalden. Taher had zijn plafond bereikt.
Ik had nooit gedacht dat ik hem zou moeten helpen maar ik had het gevoel dat ik in mijn eentje een gestrande potvis aan het terugduwen was in zee. Ik heb hem ontzettend aan zijn staart getrokken maar het hielp niet. Hij had er geen zin meer in. Hij begon zijn huiswerk niet meer te maken en kwam steeds vaker te laat, twee zondes die hij vroeger nooit beging en uiteindelijk kwam hij helemaal niet meer.
Ik heb wel eens verhalen gehoord van voetbaltalenten die mislukten bij een grote club en briljante muziekleerlingen die het conservatorium niet haalden. Het voelt anders als je het zelf als voetbaltrainer of muziekdocent meemaakt. Aan het eind van de streep ben ik een passant in zijn leven en hij in het mijne maar je wil soms meer dan mogelijk is.
Ik zag op LinkdIn dat hij een goede baan heeft bij een internationaal diamantbedrijf en ik mailde hem dat dat niet slecht is voor iemand uit Homs en of hij bij het tellen van al die kostbare steentjes nog af en toe aan zijn arme oude docent wilde denken. Hij moest heel hard lachen.
