'De coronacrisis raakt alle lagen van de samenleving'

Somber beeld

De economie ziet er zeer somber uit. Niemand weet hoe groot de economische impact precies zal zijn. De ramingen van het CPB en het IMF suggereren een krimp van ongeveer 8%. Als deze berekeningen waar zijn dan gaan we in Nederland nu harder omlaag dan in de grote depressie en in de grote recessie van 2008. Maar wat betekent dit nou eigenlijk voor ons? Volgens Jacobs komt het er zeer simpel gezegd op neer dat we met zijn allen veel minder geld gaan verdienen en dat de werkloosheid enorm zal stijgen. ‘Door de hele economie heen zie je dat winkels leeg zijn. Veel horecagelegenheden en bedrijven uit de evenementenbranche gaan de zomer waarschijnlijk niet halen. Op alle lagen van de samenleving zie je de impact van de coronacrisis.’

Lege handen

Ook de economen staan op dit moment met lege handen. ‘Het is onzeker hoe het virus zich zal ontwikkelen. De vraag is natuurlijk hoelang de economie nog op slot moet blijven. Dit heeft alles te maken met of we het virus onder controle kunnen krijgen. Als het virus snel onder controle komt, dan zal de economische schade beperkt blijven. Is dit niet het geval, en moeten veel sectoren op slot blijven, dan zal de schade veel groter zijn. Ook weten we niet precies wat voor effect het overheidsbeleid zal hebben. We weten niet hoe groot de economische schade is en hoe groot de effectiviteit van het beleid is. Kunnen we met het huidige beleid de schade compenseren of niet? Er is op dit moment een heleboel cruciale onzekerheid.’

Belangrijke vraagstukken

Volgens Jacobs moet de politiek meer op de voorgrond treden wanneer het aankomt op belangrijke vraagstukken met betrekking tot de economie, het ziektebeeld en het sociale leven. ‘Ik vind dat de politiek zich veel te veel schuilt achter medici en virologen terwijl er ingrijpende beslissingen worden genomen die te maken hebben met de economie en de vrijheid van mensen. Nu zien we bijvoorbeeld dat een aantal mensen met ernstige ziektes in de wachtrij worden gezet om voorrang te geven aan coronapatiënten. Mag dat zomaar worden gedaan? Is dat rechtvaardig? Er worden nu een heleboel belangrijke vraagstukken uit de weg gegaan.’

Wie red je en waarom?

Een andere discussie die nu opleeft is die over de ondersteuningspakketten en wie deze mag ontvangen. Met andere woorden, wie red je en waarom? ‘Ik denk dat de overheid aanvankelijk heeft gedaan wat ze moest doen en ook niet anders kon. Alle bedrijven konden steun krijgen voor de loonkosten van hun bedrijf. Nu moet er een nieuw steunpakket komen voor bedrijven die nog steeds geen omzet kunnen maken omdat ze in sectoren zitten die gesloten moeten blijven. De vraag is echter, ga je zonder voorwaarden te stellen op dezelfde manier de loonkosten blijven betalen? Ik denk dat het goed is dat de overheid meer voorwaarden hieraan gaat stellen. Denk bijvoorbeeld aan steun in de vorm van aandelen voor grote bedrijven zoals KLM. Ook vind ik dat bedrijven eerst bij hun aandeelhouders langs moeten gaan voor steun en zoveel mogelijk geld uit eigen vermogen moeten proberen op te halen. Er wordt nu wel heel makkelijk de portemonnee getrokken.’