“Bijen zijn de beste leerschool om te laten zien hoe je ook met deze wereld kan omgaan”

In de campustuin, aan de kant van de Kralingse Zoom, naast park Noord en de tennisbanen, vind je de bijenkasten van Rinske Kreukniet. Rinske is imker op de campus van de EUR. Hier huist een bijenvolk van in het hoogseizoen zo’n 60.000 bijen. Hoe werd Rinske imker bij de EUR? En waarom zijn bijen zo belangrijk?

ImkEUR

11 jaar geleden begon Rinske als imker, sinds 2012 heeft ze bijenkasten staan in Trompenburg tuinen en arboretum en sinds 2019 ook bij de EUR. De aanloop naar imker worden bij de EUR was eigenlijk heel lang. Rinske en haar collega Angelique van ‘Immeke’ werden lange tijd zo nu en dan ‘ingevlogen’ om te praten over de mogelijkheden. Ondertussen ontstond er ook een plan voor een campustuin met eetbare planten, Edible EUR. Toen Bob ter Haar van de Edible EUR en Rinske met elkaar op gingen trekken, ging het ineens snel. “In november 2018 kwamen we met elkaar in contact en in april 2019 is de campustuin geopend.” Bijna alle vrijdagen tuineren er nu studenten in de tuin.
Het plan om imkercursussen op te starten, ging door corona in de koelkast. Nu in 2022 is er alsnog een try-out geweest met een imkercursus.

“Ik heb altijd een hoed op. Als een bij in je haar komt kan ze er niet zo goed meer uit met de haakjes aan de pootjes.”

Hoogseizoen

“Het hoogseizoen van de bijen loopt van mei tot midzomer, daarna richten ze zich op de wintervoorraad. In het hoogseizoen rijd ik elke dag even langs, heel kort, onderweg, en een keer per week zorg ik dat ik er echt kan zijn om te werken met de bijen.” Inmiddels zijn er een paar studenten die een imkercursus hebben gevolgd en Rinske kunnen helpen.

"De bijen leren ons dat de economie niet alleen over geld gaat, maar ook over de waarde van het ecosysteem"

Educatie op scholen

Rinske is kunstdocent op een Rotterdamse middelbare school. Daarnaast werkt ze met haar bedrijf ‘Bee the Change’ aan educatie over bijen.

“Het allerliefste maak ik scholen meer bekend met bijen. Goed onderwijs is nodig”. Zo is Bee the Change ook ontstaan, legt Rinske uit. “Bijen zijn de beste leerschool om te laten zien hoe je met deze wereld ook kan omgaan.” Regelmatig laat ze een schoolklassen op het terrein van de EUR kennismaken met de bijen. Ze laat hen de binnenkant van een bijenkast zien en vertelt hoe bijen leven en hoe ze bijdragen aan onze voeding.

Ook maakt ze bijenkasten met pubers op de middelbare school. “Dat is prachtig werk omdat je zo kan praten over hoe de bijen hun huis zo bouwen dat alles erin past, het stuifmeel, de honing, de eitjes en de larven en natuurlijk de kraamkamers van de nieuwe koninginnen.” De bijenkasten verkopen ze ook, dus al vroeg maken ze kennis met ondernemerschap.

Bijen en andere insecten hebben een enorm grote economische waarde. Zonder hen zou er nauwelijks oogst zijn. "De bijen leren ons dat de economie niet alleen over geld gaat, maar ook over de waarde van het ecosysteem. Door een grote diversiteit te organiseren, zoeken we naar een natuurlijk evenwicht tussen planten en dieren. Duurzaam en divers zonder kunstmatige toevoegingen. We geloven dat een gezond divers ecosysteem en productiviteit heel goed samen kunnen gaan."

“In plaats van te praten over ‘te veel bijen’, kun je het beter hebben over te weinig biodiversiteit”

Biodiversiteit

De laatste tijd hoor je in het nieuws dat er te veel bijen zijn in de stad, hoe kijk je daar tegenaan?

“De bijen waar het dan over gaat, worden vaak door mensen gehouden voor de honing. Bijen houden voor de honing is echt iets anders! Je hebt dan wel heel veel bloemen nodig voor de honing voor de mensen en daarnaast moeten de bijen dan nog hun wintervoorraad bij elkaar verzamelen.” De bijen op de campus mogen dan ook hun eigen honing houden voor de winter.

Het gesprek zou moeten gaan over biodiversiteit, vindt Rinske. “Bijen laten ons zien dat er een probleem is. In plaats van te praten over te veel bijen, kun je het beter hebben over te weinig biodiversiteit.”

Het is dan ook niet voor niets dat de bijenkasten op de campus in de campustuin staan. ”Je kunt die twee ook niet los van elkaar zien, het draait allemaal om biodiversiteit.” Samen met Bob van Edible EUR werkt Rinske aan meer biodiversiteit op de campus en aan het voortbestaan van de bij. Daarbij is educatie ook belangrijk. Regelmatig geven Bob en Rinske rondleidingen aan groepen, zoals laatst tijdens de Professional Services Day voor ondersteunend personeel van de EUR.

Wat ze voor de toekomst nog zou willen? “Een zonnewassmelter, dan kunnen we met bijenwas, een restproduct dat we al hebben, ook kaarsen maken. Of lippenbalsem bijvoorbeeld. Dat lijkt me echt heel leuk, om daar ook mee aan de slag te gaan.”

Meer informatie

Groene campus

Het vergroten van de biodiversiteit op de campus is een van de thema’s in Campus in Ontwikkeling III. Zo is de laatste jaren al meer kleur toegevoegd in de vaste planten op de campus, die planten trekken weer bijen en insecten aan. Verder worden geen bestrijdingsmiddelen gebruikt en wordt het onkruid zoveel mogelijk door middel van schoffelen weggehaald.
In 2019 werd een moestuin op de campus geopend die wordt onderhouden door Edible EUR en de Erasmus Sustainability Hub. De producten uit de campustuin worden onder andere gebruikt door het Foodlab en het Erasmus Sport Café. Naast de moestuin voorziet de campustuin ook in een bijenpaleis, waar momenteel zo’n 60.000 bijen worden gehuisvest. Momenteel werkt Edible EUR aan een index van wilde planten en insecten die ze tegenkomen bij de campustuin, waarmee studenten en medewerkers hun kennis kunnen vergroten.

Meer over de campustuin en Bee the change

Interesse om mee te helpen?

De tuinders van Edible EUR zijn altijd op zoek naar handen.
Ook Bee the change kan voor de bijen hulp gebruiken.
Via de Sustainability Hub kom je met hen in contact.

Gerelateerde content

"Iedereen moet zijn steentje bijdragen aan een duurzame campus"

Duurzaamheid speelt een belangrijke rol in de strategie van Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR), Jan-Cees Jol is duurzaamheidscoördinator bedrijfsvoering.