’Betere zorg door marktprikkels’

,,Marktwerking dient een doel”, zegt de hoogleraar marktordening in de gezondheidszorg aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. ,,Het is in ons aller belang dat er goed op de kosten wordt gelet. Nu al betaalt een volwassene gemiddeld 5.500 euro per jaar aan gezondheidszorg. En de zorg wordt steeds duurder, doordat er nieuwe geneesmiddelen en behandeltechnieken bijkomen en het aantal ouderen en chronisch zieken stijgt.”

Marktwerking stimuleert zorgpartijen ’het beter te willen doen dan anderen en de wensen van cliënten voorop te stellen’. ,,Bij marktwerking zijn inkomsten niet gegarandeerd, die hangen af van prestaties. Het geeft prikkels tot innovatie, vernieuwingen en doelmatigheid.” Een voorbeeldje: het inkoopbeleid van merkloze geneesmiddelen levert honderden miljoenen besparing per jaar op.

Maar tijdens de coronacrisis verdween de concurrentie in de zorg tijdelijk als sneeuw voor de zon. Patiënten werden verdeeld over schaarse ic-bedden in het hele land. Zorgverzekeraars, normaal elkaars concurrent, spraken af kosten onderling te verdelen. En ziekenhuizen krijgen niet alleen coronakosten gecompenseerd, maar ook de zorg die ze niet geleverd hebben.

Critici van marktwerking grijpen de coronacrisis aan om concurrentie voorgoed overboord te zetten. ,,Scoort goed politiek gezien: ’Haal de marktwerking eruit en ga lekker samenwerken’. Maar het lost de problemen niet op”, zegt Varkevisser (46) uit Voorhout. Hij noemt de solidariteit tijdens de crisis ’logisch en broodnodig’. ,,Het water staat je aan de lippen, je moet wel. Het huidige stelsel blijkt flexibel genoeg om marktwerking tijdelijk buitenspel te zetten.” Buiten crisistijd is het volgens de professor goed dat zorgaanbieders met elkaar wedijveren. ,,Dit sluit samenwerking zeker niet uit.”