Door de coronacrisis verscheen daar opeens de lijst met vitale beroepen: beroepen die onze samenleving draaiende houden. Voor velen toch wel confronterend. Want wat als jouw beroep op die lijst ontbreekt, heb je dan eigenlijk een bullshitbaan? Zeker niet, zegt hoogleraar economie Robert Dur van Erasmus School of Economics. In de podcast Goed Werk van NPO Radio1 legt hij uit wat bullshitbanen zijn en hoe jij erachter kan komen of jij een bullshit baan hebt.
Een fluïde term
Volgens Dur is een bullshitbaan vooral een fluïde term. ‘Het gaat over banen waarin mensen die die baan hebben, zelf het gevoel hebben dat ze niks bijdragen aan de maatschappij. Of erger nog: dat ze meer kwaad dan goed doen. Bijvoorbeeld mensen die werken in sterk vervuilende industrieën, of mensen die rijke mensen helpen om nog meer belasting te ontwijken.’ Niemand kan dus voor een ander bepalen of diegene een bullshitbaan heeft. ‘Er zijn namelijk tientallen manieren waarop mensen zingeving uit hun werk halen’, vertelt Dur. ‘Sommige mensen halen zingeving uit hun werk omdat het hen in staat stelt om zichzelf te leren kennen. Daarom zijn er relatief weinig mensen die zelf zeggen dat ze een bullshitbaan hebben.’
Daarnaast wil ook niet iedereen een baan die nuttig is voor de samenleving. ‘Er zijn ook mensen die zeggen: dat vind ik niet zo belangrijk. Ik zoek andere dingen in mijn werk. Een inkomen verwerven, of plezier hebben op mijn werk. Zingeving haal ik uit mijn vrije tijd, vrijwilligerswerk voor de voetbalclub of tijd met mijn kinderen. Soms is werk maar een bijzaak’, legt Dur uit.
Statusgevoelig
Tegenwoordig hebben functies veel mooiere namen gekregen. Waar je vroeger nog bij personeelszaken werkte ben je nu Human Resource Manager. En waar de term boekhouder saai en ouderwets klinkt, is de term accountant iets wat aanzien heeft en waar je trots op kunt zijn. Volgens Dur komt dit omdat mensen behoefte hebben aan status. ‘Wij mensen zijn nou eenmaal statusgevoelig. Een andere titel geven aan een functie kost een bedrijf niks, maar het levert de werknemer vaak wel een goed gevoel op.’ Ook kan het mensen een gevoel van erkenning geven. ‘Als je mensen die jaar in jaar uit heel veel energie in hun werk stoppen op precies dezelfde manier behandelt als collega’s die er veel minder energie in stoppen, voelt dat niet fijn. Daarom zijn termen als ‘junior’ en ‘senior’ in het leven geroepen. Deze termen kunnen mensen stimuleren en er ook voor zorgen dat mensen zich erkend voelen.’
- Professor
- Meer informatie
De volledige podcast van Goed Werk, NPO Radio1, 28 januari 2021, kunt u hier vinden.
Of download het artikel van het Nederlands Dagblad, 30 januari 2021, hierboven.