Wij weten welk merk schoenen je draagt en hoe veel geld er op je rekening staat. Wij weten wie je vrienden zijn. Wij weten waar je woont. En wij weten zelfs waar je van droomt, op wie je verliefd bent, hoe veel alcohol je drinkt, hoe laat je gaat slapen, hoe vaak je in de tram zit. Wie ‘wij’ zijn? Dat ontdek je tijdens de workshops ‘Je privacy of je veiligheid?’, door Vivien Butot en Freek de Haan van Rotterdam School of Management, Erasmus University (RSM). Ze geven de workshops tijdens de wetenschapsfestivals Science Hotel en Science Open op 28 en 29 september.
In die workshops laten ze je zien welke data er over jou zijn verzameld. Of verzameld kunnen worden. Dat gebeurt naar aanleiding van de route die je hebt afgelegd om bij het Science Hotel of Science Open Festival te komen. Niet alleen de stad van de toekomst, maar ook de stad van vandaag zit vol technologische ‘snufjes’ die informatie over jou verzamelen. Snufjes is een lekker ouderwets woord, maar aan moderne methoden van dataverzamelen is weinig ouderwets.
Big Brother
Vivien Butot en Freek de Haan vertellen: ‘Vorige generaties lazen George Orwell en hadden de Tweede of Koude Oorlog nog vers in het geheugen. Orwell’s Big Brother is watching you was hun verhaal over privacy en hoe de overheid die kon schenden. Van millennials wordt gedacht dat ze veel minder bezig zijn met privacy en veiligheid, maar dat is een grote misvatting. Juist op social media zijn millennials zich veel bewuster van hun privacy. Het verschil met vorige generaties is alleen dat ze surveillance niet direct met politieke motieven in verband brengen.’
‘Waar veel mensen zich misschien minder van bewust zijn, is hoe veel data er worden verzameld wanneer je alleen aldoor de stad loopt. Je struikelt bij wijze van spreken van datapunt naar datapunt. Je wordt gevolgd door slimme camera’s en wifi-trackers. Je weet niet in welke invloedssfeer je bent, maar ook niet wat er met die data gebeurt. Of er iets mee gebeurt. In de workshops willen we deelnemers aan de hand van hun eigen afgelegde reis om bij ons te komen laten zien hoe veel data er onderweg mogelijk zijn verzameld. Dat gaat veel verder dan Big Brother is watching you. Iedereen wandelt rond met een data genererend apparaat. Het gaat er al lang niet meer om of er data worden verzameld, maar wie die te zien krijgt en wat ermee gebeurt. Het is iets anders als je oma je foto’s bekijkt op Facebook, dan wanneer een bedrijf jouw koopgedrag wil beïnvloeden.’ De Haan geeft een voorbeeld: ‘Denk aan een algoritme dat op basis van over jou verzamelde data bepaalt dat je minder suiker moet eten. Of nog een stap verder, suikerproducten voor jou duurder maakt. Dat raakt je privacy en daarmee je autonomie.’
Datawalk
Het doel van de workshops is bedoeld om de deelnemers bewust te maken van de hoeveelheid data die over hen is en wordt verzameld, maar ook om de discussie over de grens tussen privacy en veiligheid opgang te brengen. Butot: ‘Wat wij in de workshops nabootsen is een datawalk. Daarbij lopen mensen door de stad om te ontdekken waar data wordt verzameld. Onze collega’s van het centre for BOLD cities hebben dat onder andere met ambtenaren gedaan. Die wisten dat de pasjes waarmee ze een gebouw in gingen informatie vrijgaven over wanneer ze waar in het gebouw waren. Maar ze wisten niet of en hoe die informatie werd gebruikt. Daardoor gingen ze heel anders naar hun eigen verantwoordelijkheid kijken. De mogelijkheid om alles en iedereen te volgen bestaat al lang. Het is aan ons de taak om over mogelijke scenario’s na te denken in het huidige technologische regime. Wat gebeurt er als je die technische mogelijkheden in het extreme trekt?’
Photo (CC BY-ND 2.0): gerlos
- Meer informatie
Wij weten nu al dat jij vrijdag 28 september of zaterdag 29 september naar het Science Hotel of het Science Open Festival komt. Wij weten ook of je met de tram of met de fiets gaat, of lopend. We hopen dat je het leuk zult vinden. Toegang is gratis, maar aanmelden is aan te raden: https://www.eur.nl/over-de-eur/lustrum/science-hotel-science-open
