AI bij de Erasmus Universiteit

Keynote bij THIMUN en media interviews

Onlangs was Goda keynote spreker over AI voor 3000 studenten van over de hele wereld tijdens de openingsceremonie van de 57e THIMUN (The Hague International Model United Nations). Ze legde de studentenveel uit over AI, een transformatieve technologie voor algemeen gebruik: "Als AI op de juiste manier wordt gebruikt, maakt het bestaande systemen intelligenter. Maar zoals bij elke nieuwe technologische ontwikkeling is er ook veel hype, en daar moeten we kritisch over zijn. Elke nieuwe technologie gaat gepaard met een mengeling van opwinding, onzekerheid en misvattingen. In tijden van zulke snelle veranderingen met AI kunnen we ons afvragen: Hebben we iets geleerd van het verleden? En ik denk zeker van wel! We hebben geleerd dat we proactief moeten zijn en niet reactief. We moeten ethiek en verantwoordelijkheid integreren in AI. Bij dit alles moeten we niet vergeten dat AI slechts een hulpmiddel is. Het is niet inherent goed of slecht en de resultaten die het produceert weerspiegelen de waarden die we erin stoppen. Wat ik de nieuwe generatie studenten voorhoud: wees moreel ambitieus; wees kritisch maar niet cynisch; wees idealistisch maar niet dogmatisch; reageer snel en neem je verantwoordelijkheid. Jullie beslissingen van vandaag zullen de wereld van morgen vormgeven." 
Goda maakte deze punten onlangs ook in interviews op de nationale radio en televisie in Litouwen, haar thuisland.

We vroegen Goda naar de betekenis van AI voor de EUR

"EUR bevindt zich in een unieke positie om de maatschappelijke effecten van AI te bestuderen - de effecten op mensen, gemeenschappen en sociale structuren. Omdat onze focus niet ligt op het bouwen van de technologie, maar op het vormgeven van verantwoord gebruik ervan, kunnen we de discussies over de gevolgen van AI voor onder andere de gezondheidszorg, werk en beleid vormgeven. Als SSH-universiteit kunnen we de overgang vergemakkelijken en de maatschappij helpen om goed om te gaan met AI. Ik denk persoonlijk dat we daar in Nederland een veel grotere rol in kunnen nemen, en ik ben van plan om daaraan te werken." 

Ethische algoritmes and minimum standaards zijn nodig

“We hebben algoritmes nodig die ethisch zijn.” Goda verwijst naar Algorithmaudit.eu. Dit is een Europees kennisplatform voor AI-standaarden. Ze geven advies over AI aan de publieke en private sector. Goda: "Een actor kan zich wel of niet aan ethische richtlijnen houden. We vertrouwen op de goodwill van mensen en daarom is regulering belangrijk. Dan kunnen we zorgen voor verantwoording. Europa is vaak als eerste met regelgeving, het zogenoemde ‘Brussel-effect’. Tegelijkertijd denken sommige mensen dat regelgeving innovatie afremt. Maar ik ben hier optimistisch over. We moeten leren van andere voorbeelden uit het verleden, bijvoorbeeld van de olie-industrie. Daar was regelgeving nodig vanwege de effecten op het milieu. Of lonen voor werknemers: er is een minimumloon, maar veel werkgevers betalen meer. Er moeten minimumnormen komen, ook voor AI. Alle nieuwe technologieën hebben regelgeving nodig. In de EU is er het AI-Office met veel AI-expertise. 
Onderzoekers bestuderen nu ook de impact van AI op werk, bijvoorbeeld  SEISMEC. Goed onderzoek zal een positieve invloed hebben. Er gebeuren al goede dingen met AI in de gezondheidszorgdiagnostiek. Ook geloof ik in wetenschapscommunicatie om burgers te informeren over de ontwikkelingen."

Wat kan de EUR doen?

"Bij EUR zijn er veel gebieden waar we ons op kunnen richten. We moeten bijvoorbeeld mensen voorlichten over AI en de impact ervan, zowel intern als extern. We moeten ervoor zorgen dat we AI op een verantwoorde manier gebruiken hier op de universiteit. Het belangrijkste vind ik dat we een rol moeten spelen in het opbouwen van een sterk verantwoord AI-ecosysteem in Nederland. Het gaat erom dat we onze academische knowhow gebruiken en praktisch toepassen, zodat we kunnen helpen vorm te geven aan hoe AI op een slimme en verantwoorde manier in de samenleving past." 

Hoe kan jij EUR-onderzoekers ondersteunen die werken aan AI-gerelateerde onderwerpen?

"Ik kan helpen om je onderzoek meer impact te geven dan alleen publicaties. Of je nu wilt samenwerken met de lokale overheid, lezingenreeksen wilt organiseren met particuliere bedrijven of spin-offs wilt creëren, ik kan je helpen bij het opzetten van consortia, het verkrijgen van financiering en je in contact brengen met academische, overheids- of particuliere partners. Ik kan ook helpen bij het vinden van financiering voor lopende projecten waarvan de huidige subsidie bijna is afgelopen. Daarnaast kan ik helpen met mogelijkheden zoals het geven van workshops, het creëren van stageplaatsen of het vinden van mogelijkheden voor consulting en contractonderzoek. Als je geïnteresseerd bent in spreken in het openbaar, wetenschapscommunicatie of het organiseren van een evenement, kan ik je daar ook op voorbereiden. Tot slot kan ik helpen met evenementen of initiatieven op het gebied van verantwoorde AI in Nederland met professionals uit de academische wereld, de overheid en het bedrijfsleven." 

Kun je concrete onderzoeksprojecten noemen? En hoe verhoudt jouw werk zich tot wat ECDA doet?

"Ik ben nieuw in deze functie, maar werk nu al aan een aantal spannende initiatieven. Zo help ik bijvoorbeeld met de financieringsoproepen van NWO en het omzetten van ML-onderzoeksresultaten in een product voor de Rotterdammers. Ik werk ook aan het verbinden van verschillende AI-initiatieven door heel Nederland om een meer samenhangend ecosysteem te creëren, en ik bespreek de samenwerking met de Provincie Zuid-Holland op dit gebied. Een ander aandachtspunt is het creëren van een samenhangend AI-portfolio bij de EUR om ons verhaal extern beter te kunnen vertellen. Een recente acitiviteit was het organiseren van de Responsible AI Roundtable, waaraan 100 professionals uit de academische wereld, de overheid en het bedrijfsleven deelnamen. Daarnaast ben ik in gesprek met een private partner over het openen van een ICAI-lab bij EUR. 
Er zijn veel overeenkomsten in wat ECDA doet en wat ik doe. Maar ik werk aan een sterkere nationale positionering van EUR op het gebied van AI, iets wat we missen - EUR wordt niet gezien als toonaangevend op het gebied van verantwoorde AI, en dat wil ik bereiken. Terwijl ECDA zich richt op executive education, gaat mijn rol specifiek over het in contact brengen van onderzoekers met kansen en partnerschappen op het gebied van verantwoorde AI."

Wat zou je zeggen tegen een EUR-onderzoeker die niet zeker weet of zijn werk verband houdt met AI?

"Als je zelfs maar overweegt of je werk verband houdt met AI, is dit het perfecte moment om contact op te nemen! AI is op verrassende manieren relevant - vooral in SSH-gebieden zoals sociologie, rechten of onderwijs - waar het kan helpen bij het analyseren van sociaal gedrag, het verbeteren van beleidsvorming of zelfs creatieve processen kan ondersteunen. AI-tools kunnen bijvoorbeeld helpen bij kwalitatief onderzoek door grote datasets te analyseren of nieuwe inzichten te genereren voor het ontwikkelen van hypotheses. Het gaat niet alleen om coderen; het gaat om het heroverwegen van hoe technologie zich verhoudt tot menselijk gedrag en maatschappelijke uitdagingen. En we kunnen veel bereiken met ons werk aan verantwoorde AI, in termen van ethiek, sociale aspecten, wetgeving en beleid.