Aantal snelgroeiende bedrijven met tenminste één vrouwelijke ondernemer voor het eerst sinds 2014 afgenomen

Hoewel het aantal snelgroeiende bedrijven met tenminste een vrouwelijke ondernemer sinds 2014 ieder jaar is toegenomen, is dit aantal in 2018 gedaald. Relatief gezien is het aantal snelgroeiende bedrijven met tenminste één vrouwelijke ondernemer in de afgelopen jaren nagenoeg gelijk gebleven (rond de 11%). De afgelopen jaren zijn er wel meer vrouwelijke ondernemers met snelgroeiende bedrijven in Nederland bijgekomen, maar dit is met name te danken aan het toegenomen totale aantal snelgroeiende bedrijven in Nederland.

Groeiambities

Volgens dr. Ingrid Verheul, universitair hoofddocent Strategisch Ondernemerschap bij RSM, komt dit mede door verschillen in groeiambities van vrouwen en mannen. Eerder onderzoek van haar liet zien dat lagere groeiambities van vrouwen voor een groot deel kunnen worden verklaard doordat ze bedrijven starten in industrieën met lagere groeimarges en minder tijd in hun bedrijf investeren dan mannen, wat hun groeipotentieel beperkt. ‘Vrouwen identificeren zich minder met het beeld van ‘een succesvolle ondernemer’ en waarderen hun ondernemersvaardigheden lager dan die van mannen. Zelfs als ze perfect in staat zijn om een succesvol jong bedrijf te runnen is het voor vrouwen waarschijnlijker dat ze niet of minder hard willen groeien vanwege hun bescheidenheid en gebrek aan ondernemersvertrouwen.’

Vrouwen zijn te bescheiden

Social Entrepreneur Nilab Yonousi is voor duizenden jongeren, professionals en startende ondernemers een rolmodel en inspirator. Volgens Nilab zijn vrouwen te bescheiden om naar buiten te treden en hun successen te benoemen: ‘Wij Nederlanders – en vooral vrouwen – leven vaak volgens het motto ‘doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg. Als je een vrouw in een toppositie vraagt wat zij bereikt heeft, dan presenteert ze de successen vaak als team-effort en geeft ze antwoord in de wij-vorm. Bij teams die geleid worden door een man wordt dat succes vaak al meer aan henzelf toegeschreven.’

Meer jonge vrouwelijke ondernemers

Ondanks dat het aantal vrouwelijke ondernemers in snelgroeiende bedrijven stagneert, neemt het aantal jonge vrouwelijke ondernemers wel toe. Uit cijfers van de Kamer van Koophandel blijkt dat er een grote stijging is van het aantal startende bedrijven met een vrouwelijke eigenaar tussen de 13 en 18 jaar. Deze nieuwe generatie (jonge) vrouwen met ondernemende ambities moeten volgens Ingrid Verheul worden ondersteund en gemotiveerd om hun startups te ontwikkelen tot succesvolle opschalingsbedrijven. ‘Een manier om dit te doen is hen bloot te stellen aan succesvolle vrouwelijke rolmodellen: vrouwen die erin slaagden succesvolle ondernemingen op te bouwen’.

Durven exploreren

The Young Lady Business Academy is zo’n initiatief. Elske Doets, in 2017 uitverkozen tot Zakenvrouw van het jaar, brengt in haar programma jonge dames met grote ambities samen waar ze les krijgen van verschillende rolmodellen uit het bedrijfsleven en de politiek. Daar worden ze getraind in onderhandelingsstrategieën, zakendoen en zelfvertrouwen. Vooral op het laatste gebied is veel ruimte voor groei: ‘Vrouwelijke ondernemers hebben vaak moeite om een vergezicht te schetsen voor zichzelf. Ze denken van nature al snel aan alle elementen die een rem zouden kunnen geven op hun dromen waardoor ze veel voorzichtiger zijn. Dit in tegenstelling tot mannen, die de sloot over springen zonder te denken aan mogelijke gevaren. Als ondernemer moet je durven exploreren.’ Volgens Elske ligt de oplossing niet zo zeer in specifiek overheidsbeleid dat vrouwelijk ondernemerschap stimuleert, maar is het een taak van het onderwijs om kinderen – jongens én meisjes - van jongs af aan ondernemende vaardigheden aan te leren. ‘In Amerika is het heel gebruikelijk dat je je sterke kanten en de richting waar je naartoe wilt leert schetsen zonder enig voorbehouden. In Nederland word je, zeker als vrouw, snel op je plek gezet met de boodschap eerst je diploma te halen en daarna verder te dromen. Dan kan je wel de kwaliteiten hebben, maar dan wordt er wel een rem gezet op jouw ambities.’

Het belang van vrouwelijke rolmodellen

Dat succesvolle vrouwelijke ondernemers nodig zijn om de nieuwe generatie vrouwelijke ondernemers het zelfvertrouwen te geven om zelf ook een succesvol bedrijf op te zetten, blijkt ook uit recent onderzoek van RSM onderzoeker en universitair docente Laura Rosendahl Huber. In haar studie toont zij aan dat vrouwelijke studentes die samenwerken met vrouwelijke ondernemers meer zelfvertrouwen krijgen als ondernemer. Hiermee wordt het belang van vrouwelijke rolmodellen om zichtbaar naar buiten te treden nog eens benadrukt. Nilab: ‘Vrouwen realiseren zich vaak niet hoe succesvol ze zijn, zowel individueel als in teamverband, en welke impact het kan hebben om hun verhaal te delen met anderen. Hiervoor is vertrouwen en lef nodig. Lef om het échte verhaal te vertellen, zowel de struggles als de successen. Als je naar zo iemand luistert, denk je: die heeft dat ook bereikt, ik kan dat ook.’

Financiële steun

Onderzoek van dr. Pourya Darnihamedani van de Universiteit Utrecht brengt nog een ander probleem aan het licht, namelijk dat vrouwelijke ondernemers minder kunnen profiteren van algemene stimulerende maatregelen en efficiëntere regelgeving rondom ondernemerschap, omdat vrouwelijke ondernemers minder groei nastreven – mede vanwege hun relatief beperkte toegang tot financieel kapitaal.

Dat laatste was voor Simone Brummelhuis, oprichtster van The Next Women en door Opzij dit jaar uitgeroepen tot meest invloedrijke vrouw in Nederland, reden dit jaar investeringsfonds Borski op te zetten, dat onlangs een eerste 21 miljoen euro ophaalde om te investeren in scale-ups met een vrouw aan het roer. ‘Wij zien het aantal vrouwelijke ondernemers dat groeifinanciering zoekt groeien, maar het aantal vrouwelijke ondernemers dat daadwerkelijk groeifinanciering ontvangt is nog steeds schrikbarend laag.” Volgens Simone weerhoudt dit vrouwen om hun bedrijven door te laten tot groeien tot scale-ups, wat een van de redenen is dat het aantal scale-ups met een vrouwelijke ondernemer daalt. “Venture capital investeerders zijn overwegend mannen, die vaak de neiging hebben te investeren in gelijkgestemden. En dan zijn er ook een groot aantal vrouwen die überhaupt niet aankloppen bij deze partijen, waardoor vrouwen niet altijd het risicokapitaal krijgen dat ze verdienen.” Simone benadrukt dat dit niet alleen nadelig is voor de economie, maar dat dit ook in maatschappelijk opzicht een ongewenst effect is: ‘Innovaties moeten door vrouwen en diverse teams moeten worden gestimuleerd met kapitaal. Met het Borski fonds, dat zij opgezet heeft met Laura Rooseboom van Startgreen Capital en waar ook ABN AMRO, ING Bank, Rabobank, Van Lanschot Bankiers en groot aantal serie-ondernemers zich aan hebben gecommitteerd, wordt de kracht van vrouwelijke ondernemers en teams met diversiteit gestimuleerd om hun bedrijven te helpen groeien.”