Promotie Y.R. (Youri) Berends-Albeda

Proefschrift in het kort:

In de afgelopen decennia is het steeds duidelijker geworden dat neuropeptiden zoals oxytocine en vasopressine geassocieerd zijn met het menselijk gedrag. Hoewel oxytocine van oorsprong bekend staat om het effect op de baarmoedercontracties en de lactatie, wordt steeds duidelijker dat het ook een effect heeft op de hechting en met het ontwikkelen van vertrouwensbanen later in het leven. Hoewel vasopressine biochemisch sterk lijkt op oxytocine, lijkt het effect op het gedrag tegengesteld te zijn: vasopressine kan zowel offensief als defensief agressief gedrag versterken. De effecten van oxytocine en vasopressine op gedrag blijken echter moeilijk te repliceren, zeker in humane studies. Aangenomen wordt dat dit komt doordat verschillende interne maar ook omgevingsfactoren een rol spelen in dit verband. In dit proefschrift werden observationele, experimentele, cross-sectionele en idiografische onderzoeksmethoden gecombineerd om een zo veelzijdig mogelijk beeld te schetsen van het effect van oxytocine en vasopressine op agressie en vertrouwen. Concluderend kan gesteld worden dat oxytocine enkel pro-sociaal gedrag kan bevorderen in een pro-sociale omgeving. Al eerder aanwezige, basale niveaus van vertrouwen en de mate waarin een ander als vijandig wordt gezien hebben een impact op de associatie tussen oxytocine en agressie en vertrouwen. Daarmee draagt dit proefschrift bij aan de nuancering van het effect van oxytocine en vasopressine op gedrag, welke echter niet tegemoetkomen aan de hoop dat oxytocine pro-sociaal gedrag zou kunnen induceren. De grote interindividuele verschillen in hormoonniveaus en de grote verschillen tussen patiëntengroepen hinderen de toepassing van bevindingen ten aanzien van deze neuropeptiden in de klinische praktijk.