Promotie V. (Vincent) Baptist

Samenvatting: Hoe zijn Rotterdams beruchte amusementsbuurten verdwenen in de loop van de twintigste eeuw, en hoe zijn hun erfenissen blijven hangen in het veranderende ruimtelijke en culturele weefsel van de havenstad? In tegenstelling tot Hamburgs Reeperbahn of Parallel Avenue in Barcelona kan Rotterdam tegenwoordig niet meer buigen op een enkele afgebakende ruimte die de typische maritiem-stedelijke cultuur van de havenstad heeft overgedragen naar het huidige tijdperk van wereldwijd toerisme en evenementen. Dit proefschrift onderzoekt drie verschillende plezierbuurten van Rotterdam die bekend stonden om hun cultureel stereotiepe en notoire profiel binnen de havenstad, en die in de loop van de twintigste eeuw ophielden te bestaan in hun oorspronkelijke vorm, elk om verschillende redenen. Dicht gelegen bij de waterkanten van de stad hadden de Rotterdamse Zandstraatbuurt, Schiedamsedijk en Katendrecht allemaal sterke banden met zeemanscultuur, wat hun dagelijkse transformatie tot rumoerige amusementsgebieden mogelijk maakte. Dit proefschrift plaatst ze in zowel bredere als meer genuanceerde onderzoeksperspectieven, door middel van veelzijdige en ruimtelijk georiënteerde methodologische benaderingen, en aan de hand van verbindingen met specifieke, onderling verbonden stedelijk-culturele thema’s, namelijk nostalgie, veiligheid en gentrificatie. Als zodanig vormen ze rijke historische casestudy’s om nieuw onderzoek te voeden naar de culturele identiteit van havensteden, en hun vermaakscultuur in het bijzonder. Daarbij gebruik ik de nieuwe term ‘pleasurescapes’ als een passend conceptueel instrument voor de herbeoordeling van het dichotome karakter dat vaak aan havensteden wordt toegeschreven. De drie belangrijkste maritieme plezierbuurten van Rotterdam bestaan misschien niet meer in hun oorspronkelijke vorm, maar ze hebben niettemin langdurige erfenissen geproduceerd die hoogst ambivalente perspectieven op de havenstad en haar amusement hebben verankerd.