Promotie K. (Koray) Parmaksiz

Korte samenvatting:

Hoewel medicijnen essentieel zijn voor het voorkomen en behandelen van ziekten en het beschermen van de volksgezondheid, blijft toegang tot betaalbare en goede kwaliteit medicijnen een mondiaal probleem. De Wereldgezondheidsorganisatie schat dat bijna twee miljard mensen wereldwijd moeite hebben met toegang tot essentiële medicijnen, met ernstige gevolgen voor de volksgezondheid en toenemende financiële druk op overheden en individuen. Om dit probleem aan te pakken, is een gezamenlijke inspanning van meerdere actoren in verschillende sectoren vereist. 

Dit proefschrift onderzoekt hoe twee samenwerkingsinitiatieven – farmaceutische track & trace systemen en pooled procurement mechanismen – de toegang tot betaalbare en kwalitatief goede medicijnen kunnen verbeteren.

Voordat medicijnen patiënten bereiken, doorlopen ze een complexe toeleveringsketen. Track & trace systemen bieden een manier om deze complexiteit te verminderen door (globale) toeleveringsketens inzichtelijker te maken. Dit proefschrift laat zien dat politieke en economische factoren een cruciale rol spelen bij de implementatie van nieuwe technologieën, en dat alléén technologie niet voldoende is om dergelijke systemen in de praktijk te laten werken. Ze moeten worden ingebed in goed gedefinieerde wettelijk kaders en ondersteund worden door voldoende reguleringscapaciteit. Zonder deze voorwaarden wordt farmaceutische track & trace slechts een efficiënt systeem voor het leveren van medicijnen van (mogelijk) slechte kwaliteit.

Hoe zorgen we dan dat betaalbare, kwalitatief goede medicijnen in de toeleveringsketen terechtkomen? Door de juiste producten, voor de juiste prijs en de juiste kwaliteit, in de juiste hoeveelheden, en op het juiste moment aan te schaffen. Pooled procurement biedt een veelbelovende aanpak, waarbij kopers samenwerken om producten of diensten aan te schaffen. Hoewel effectief in theorie, laat dit proefschrift zien dat dergelijke mechanismen in de praktijk complex, divers en context-specifiek zijn, met sterke variaties in organisatiestructuren, schaal en producten. Bijvoorbeeld, mechanismen die zijn opgezet om overdraagbare ziekten te bestrijden en een potentiële bedreiging voor de mondiale gezondheid vormen, blijken meer kans te hebben op succes in vergelijking met mechanismen zonder deze voorwaarden. Daarnaast is het opzetten ervan geen eenmalige gebeurtenis, maar een geleidelijk proces dat zich in de loop van de tijd ontwikkelt. Het meerjarige onderzoek in de East African Community onderstreepte dat pooled procurement mechanismen voortdurende werk en inspanning vereisen van de betrokken actoren om de verschillende motivaties, doelen en structuren af te stemmen en te onderhouden. 

Om beleidsmakers en inkoopexperts te ondersteunen bij het opzetten en onderhouden van pooled procurement mechanismen, heb ik deze inzichten gebundeld in een Pooled Procurement Guidance – een analytische tool die helpt bij het verzamelen, structureren en analyseren van inzichten over deze mechanismen.