Faculty Colloquium met Alison Wylie over Standpoint Theory

Hoe 'kenners' goed kennen: Standpoint Theory en de Verwezenlijkingsthese

Standpoint theoretici hebben volgens Wylie veel te zeggen gehad over de schade die wordt opgelegd aan degenen die als kenners sociaal gemarginaliseerd zijn, maar in tegenstelling tot 'gebrek'(deficit)-theorieën hebben zij de nadruk gelegd op de epistemische bronnen, veerkracht en inzichten die kunnen voortkomen uit een gesitueerde ervaring van onderdrukking. Deze oriëntatie is invloedrijk geweest als rationale voor het “starten van onderzoek vanuit de marge” in de sociale wetenschappen en als raamwerk in de wetenschapsstudies voor het begrijpen van de impact van transformatieve kritiek op wetenschappelijk onderzoek. Recentelijk heeft deze oriëntatie ingang gevonden in de analytische filosofie, nu epistemologen zich rekenschap geven van het belang van sociale/contextuele kenmerken die ze geneigd waren te negeren. Tegelijkertijd wordt er steeds vaker een beroep gedaan op de autoriteit van ervaring in het publieke debat, waar dit zeker niet uitsluitend gebeurt door of namens mensen in de marge. Zoals Appiah opmerkt: “Als doorleefde ervaring ooit werd gezien als een manier om de waarheid te spreken tegen de macht, dan heeft de macht geleerd om ‘doorleefde ervaring’ te spreken met een opmerkelijke vloeiendheid” (The Guardian, 14 november 2020). Dit brengt een punt van zorg naar voren dat al sinds het begin centraal staat in het debat over de Standpoint Theory: dat het epistemisch oordeel gereduceerd wordt tot identiteitspolitiek, en dat het niet anders dan een zichzelf ondermijnend relativisme met zich meebrengt. Om dit bezwaar te ondervangen stelt Alison Wylie dat kritische genealogieën, van het soort dat de kritische wetenschapsgeschiedenis en wetenschapsfilosofie bijzonder goed gepositioneerd is om te ontwikkelen, essentieel zijn voor het bereiken van een kritisch standpunt over kennisproductie.

Alison Wylie is een wetenschapsfilosoof, gevestigd aan de University of British Columbia. Zij ontvangt een eredoctoraat bij de 111e Dies Natalis van de Erasmus Universiteit Rotterdam op 8 november 2024. Wylie werkt aan de epistemische en ethische vragen die de onderzoekspraktijk in de sociale en historische wetenschappen oproept. Ze is co-PI van het UBC-gebaseerde onderzoekscluster "Indigenous/Science: Partnerships in the Exploration of History & Environments", en is lid van de leiderschapscirkel van het Amerikaanse National Science Foundation Center for Braiding Indigenous Knowledges and Science.