Per 1 september 2024 wordt prof. dr. Tineke Abma benoemd tot bijzonder hoogleraar Kunst en Zorg bij Erasmus School of Health Policy & Management (ESHPM). Er is toenemend bewijs dat kunst positieve effecten heeft op de gezondheid van mensen en daardoor een katalysator kan zijn voor de noodzakelijke transformatie in de gezondheidszorg. Samen met zorgorganisatie Cordaan en Museum van de Geest wil ESHPM dit onderzoek daarom verder stimuleren, versterken en ontsluiten.
De benoeming volgt op de ondertekening van een samenwerkingsovereenkomst en de oprichting van Centrum Kunst en Zorg door deze drie instellingen in januari 2023, waarbij het voornemen werd opgenomen om tot deze bijzondere leerstoel in te stellen.
Decaan Maarten IJzerman is erg blij met de benoeming van Tineke Abma. “Zij is een autoriteit op het gebied van kunst en zorg en een mooie versterking voor ESHPM. We zien talloze bottom-up kunstinitiatieven in de zorg, maar het is vaak nog ad hoc en fragmentarisch. De inbedding van deze leerstoel bij ESHPM garandeert dat toekomstige beleidsmakers en bestuurders al in hun studie kennis maken met de positieve impact van kunst op gezondheid.”
“Bij Cordaan”, zegt Godfried Barnasconi, voorzitter Raad van Bestuur Cordaan, “merken we dat allerlei initiatieven van kunst het leven van cliënten veel aangenamer maakt en het welzijn vaak fors verbetert. Daarom investeert Cordaan hier ook in met het programma Kunst en Zorg. Deze leerstoel is voor ons belangrijk, omdat hiermee ook wetenschappelijk kan worden vastgesteld dat kunst een positieve invloed heeft op de cliënten in de langdurige zorg.”
Jessica Belles, adjunct-directeur Museum van de Geest en een van de kwartiermakers van het kenniscentrum, ziet bij Museum van de Geest dat veel waardevolle kunstinitiatieven in de zorgsector afhankelijk zijn van bevlogen individuen en incidentele projecten. “Dit moet veranderen. Kunst en cultuur hebben een bewezen positieve invloed op onze gezondheid. Het zou voor iedereen toegankelijk moeten zijn; juíst in de periode in je leven dat je zorg behoeft”.
Tineke Abma neemt een schat aan kennis en expertise mee naar haar nieuwe rol. Zo zette ze in 2015 een vierjarig gezondheidsbevorderend project op in Charlois, een achterstandswijk in Rotterdam-Zuid, gefinancierd door FondsNutsOhra. Ze werkte daarbij nauw samen met een kunstenaar uit de wijk. Ongeveer 80 basisschoolleerlingen - waarvan velen in armoede opgroeien - kregen via kunst (fotografie, tekenen, wildplukwandelen, sport-, voedings- en kweeklabs) inzicht in de waarde van gezond leven. Dit resulteerde o.a. in een tentoonstelling in de Maastunnel. De kinderen en hun ouders, die vaak onzichtbaar zijn, waren trots en voelden zich publiekelijk gezien. Van 2019-2021 coördineerde Abma een grootschalig landelijk onderzoek naar de impact van kunst op ouderen met financiering door ZonMw en de ouderenfondsen.
Tineke Abma: “Ik ben zeer enthousiast om bijzonder hoogleraar te worden bij ESHPM en tevens boegbeeld te zijn van het Centrum voor Kunst en Zorg. Outsider artist Arthur Prins heeft de waarde van kunst in de zorg ooit prachtig verwoord: ‘Kunst is voor mij de wereld van de mogelijkheden. Van wat je wél kunt, van ontwikkeling en groei.’ Kunst is een helende kracht.”
Vandaag op 12 augustus wordt Tineke Abma geïnterviewd in het radioprogramma Kunststof (NPO Radio 1, 19.00 uur).
Naast het bijzonder hoogleraarschap bij ESHPM is Abma werkzaam als Directeur-bestuurder van Leyden Academy on Vitality and Ageing en bijzonder hoogleraar Ouderenparticipatie bij Leiden Universitair Medisch Centrum (LUMC).
