Door de vergrijzing worden particuliere verzekeringen voor langdurige zorg en lijfrentes waarschijnlijk belangrijker. Tot nu toe is de belangstelling voor dergelijke producten echter zeer beperkt en minder dan verwacht zou mogen worden. Negatieve selectie als gevolg van ongelijkheid in gezondheid en levensduur wordt gezien als belangrijke oorzaak hiervan; als vooral mensen met een verhoogd risicoprofiel zich verzekeren, stijgen de premies en worden de producten minder interessant voor de grote groep met een lager risico.
Promovendus Timo Lambregts en prof.dr. Erik Schut laten, in een onderzoek van Netspar, echter zien dat behalve door negatieve selectie de geringe belangstelling ook wordt verklaard door substitutie door sociale verzekeringen, wantrouwen jegens verzekeraars, financiële ongeletterdheid en een gebrek aan risicobewustzijn. Voor een meer inclusieve verzekeringsmarkt is het van belang met al die factoren rekening te houden. Toepassing van inzichten uit de gedragseconomie – door middel van slimme standaardopties en productcommunicatie – kan helpen om deze producten effectiever te presenteren.
De resultaten van het onderzoek suggereren dat geïntegreerde producten, die alleen gericht zijn op het oplossen van risicoselectie, de vraag niet doen toenemen. Een verzekering die een aanvulling biedt op het sociale vangnet én inspeelt op andere preferenties dan alleen risicovoorkeuren, kan hierin wel succesvol zijn, stellen de onderzoekers van Erasmus School of Health Policy & Management. Dit geldt zelfs voor landen waar ouderenzorgverzekeringen nu nog niet beschikbaar zijn.
Op grond van deze bevindingen ligt een aantal maatregelen voor de hand om de vraag naar deze producten te stimuleren. Allereerst kan de overheid meer duidelijkheid scheppen over de toekomstige verdeling van de kosten van ouderenzorg en langleven. Als duidelijk is welke kosten voor rekening van het collectief komen en wat van de burger zelf verwacht wordt, kunnen burgers hierop inspelen. Ook zouden overheid en verzekeraars via wettelijke en contractuele garanties het wantrouwen jegens deze verzekeringsproducten kunnen verminderen of wegnemen. Voorts kunnen verzekeraars proberen de financiële geletterdheid en het risicobewustzijn te vergroten door informatie eenvoudiger en begrijpelijker aan te bieden. Als vervolgens het afsluiten van een verzekering wordt vergemakkelijkt, kunnen ook mensen met weinig financiële kennis een passende keuze maken. Ten slotte suggereren de resultaten dat een slimmere wijze waarop de producten worden gepresenteerd effectief kan zijn in het vergroten van de belangstelling hiervoor.
- Meer informatie
Het gehele paper is te lezen via:
Een systematisch overzicht van de redenen voor de lage verzekeringsgraad bij ouderenzorgverzekeringen en annuïteiten: kan een geïntegreerd product dit tegengaan?
Het paper is alleen beschikbaar in Engels.Netspar, Network for Studies on Pensions, Aging and Retirement, is een denktank en kennisnetwerk, gewijd aan het bevorderen van een beter begrip van de economische en sociale gevolgen van pensioenen, vergrijzing en ‘de oude dag’ in Nederland en Europa.