Een nieuw onderzoek van Erasmus School of Health Policy & Management werpt licht op de aanzienlijke lasten waarmee mantelzorgers van mensen met psychische aandoeningen worden geconfronteerd. Het onderzoek gepubliceerd in Health Psychology Open toont aan dat veel mantelzorgers een uitzonderlijk lage levenskwaliteit ervaren, met aanzienlijke gevolgen voor hun mentale, fysieke en financiële welzijn.
Welke soorten psychische aandoeningen komen aan bod in het onderzoek?
Het artikel gaat vooral in op de uitdagingen waarmee mantelzorgers van mensen met ernstige psychische aandoeningen, waaronder stoornissen als schizofrenie, ernstige depressieve stoornis, bipolaire stoornis en autismespectrumstoornis, worden geconfronteerd. Deze aandoeningen vereisen vaak langdurige, intensieve zorg die een aanzienlijke emotionele, fysieke en financiële belasting vormt voor mantelzorgers.
Hoe is het onderzoek uitgevoerd?
Het onderzoek werd uitgevoerd als een cross-sectioneel onderzoek met meer dan 260 deelnemers in Nederland. Hierin werden verschillende aspecten van het leven van mantelzorgers bekeken, waaronder psychologische gezondheid, financiële stabiliteit, sociale steun en zorguren. Uit de bevindingen blijkt dat mantelzorgers gemiddeld 29,7 uur per week besteden aan zorg, vaak terwijl ze ook nog andere verantwoordelijkheden hebben, zoals de zorg voor kinderen. Bijna 56% van de ondervraagden gaf aan financiële druk te ervaren en rond de 70% gaf aan relationele, fysieke of mentale gezondheidsproblemen te ervaren als gevolg van hun rol als mantelzorger. Bovendien beoordeelden mantelzorgers de door hen ervaren last met een gemiddelde van 5,7 op een schaal van 10, wat het hoge stressniveau waarmee ze te maken hebben onderstreept.
Belangrijkste bevindingen en implicaties daarvan
Promovenda Leonie Bremmers van Erasmus School of Health Policy & Management benadrukt het belang van deze bevindingen: "Ons onderzoek onderstreept de cruciale rol van mantelzorgers in de geestelijke gezondheidszorg en de tol die deze zorg eist van hun eigen gezondheid en stabiliteit. Zonder adequate ondersteuning wordt het moeilijk om mantelzorg op de lange termijn vol te houden, al helemaal met het oog op de toename van de behoefte aan geestelijke gezondheid."
De bevindingen van het onderzoek benadrukken de dringende behoefte aan robuustere ondersteuningsstructuren. Hoge subjectieve belastingscores en lage perseverantietijden (de tijd dat mantelzorgers het gevoel hebben dat ze hun rol nog kunnen volhouden) suggereren dat veel mantelzorgers te maken kunnen krijgen met problemen op het gebied van hun gezondheid en welzijn. Dit kan op zijn beurt weer invloed hebben op hun vermogen om zorg te blijven verlenen. De afwezigheid van sociale ondersteuningsnetwerken (gemeld door 22% van de ondervraagden) maakt de druk nog groter, waardoor mantelzorgers in een isolement raken en niet over de nodige middelen beschikken.
Beleidsaanbevelingen voor duurzame ondersteuning
Als antwoord op deze bevindingen stellen de onderzoekers een aantal gerichte beleidsaanbevelingen voor om het welzijn van mantelzorgers te verbeteren en mantelzorg te ondersteunen als cruciaal onderdeel van de geestelijke gezondheidszorg:
- De toegang tot sociale en geestelijke gezondheidszorg verbeteren
Uit het onderzoek bleek dat bijna één op de vier mantelzorgers geen ondersteunend netwerk heeft. Het opzetten van regionale ondersteuningscentra voor mantelzorgers die geestelijke gezondheidstherapie, groepstherapie en hulpmiddelen aanbieden, kan een reddingslijn zijn voor degenen die zich geïsoleerd voelen. - Zorg voor financiële steun voor mantelzorgers
Gezien het feit dat 56% van de ondervraagden het financieel moeilijk heeft, zouden financiële ondersteuningsprogramma's zoals vergoedingen voor mantelzorgers of belastingvoordelen de economische lasten kunnen verlichten, vooral voor degenen die meerdere verantwoordelijkheden hebben of niet fulltime kunnen werken. - Flexibele respijtzorg
Het uitbreiden van respijtzorg die zich kan aanpassen aan de onvoorspelbare schema's van geestelijk mantelzorgers zou zeer welkome verlichting bieden. Respijtvouchers of thuisondersteuning zouden mantelzorgers de nodige adempauze kunnen geven terwijl de continue zorg voor hun dierbaren gewaarborgd blijft. - Training voor stressmanagement en positieve copingvaardigheden
Laagdrempelige trainingsprogramma's, zowel individueel als online, zouden mantelzorgers copingstrategieën kunnen geven om met de emotionele druk van het zorg verlenen om te gaan. Het integreren van deze programma's in gezondheidsdiensten kan het bereik en de effectiviteit ervan vergroten. - Erkennen van de rol van mantelzorgers Erken de cruciale bijdrage van mantelzorgers aan zorgplanning en besluitvorming en zorg ervoor dat zij deel uitmaken van zorgsystemen en ondersteund worden tijdens het gehele zorgtraject.
Bremmers merkt op dat deze beleidsaanbevelingen essentiële stappen zijn om ervoor te zorgen dat mantelzorgers de ondersteuning krijgen die ze nodig hebben. "Dit onderzoek wijst op een dringende behoefte aan actie," benadrukt ze. "Door de specifieke uitdagingen van mantelzorgers aan te pakken, kunnen we hun levenskwaliteit verbeteren en een veerkrachtiger systeem voor geestelijke gezondheidszorg bouwen."
Neem voor meer informatie over het onderzoek contact op met:
Leonie Bremmers
Erasmus School of Health Policy & Management
E-mail: bremmers@eshpm.eur.nl
- Promovendus
