Op 21 november organiseerde yESHPM – het platform voor promovendi die werkzaam zijn aan de Erasmus School voor Gezondheidswetenschappen, Beleid & Management Gezondheidszorg – het werkcollege ‘Ne(x)twork as a researcher: how and why?’ met als gastspreker prof. Pauline Meurs, PhD. Wat is (al dan niet) het belang van maatschappelijke betrokkenheid als onderzoeker? Hoe plaats je jezelf als onderzoeker in de maatschappij? In welke mate beïnvloedt dit je carrièreontwikkeling tijdens en na het werk in de wetenschap? Tijdens deze interactieve sessie deelde professor Meurs haar persoonlijke ervaringen met carrièreontwikkeling en moeilijkheden die zij tegenkwam, en gaf zij een beknopt overzicht van leermomenten en tips voor jonge onderzoekers. Waarom is 'netwerken' zo belangrijk? "Je leert het meeste tijdens gesprekken." In deze blog wordt aandacht geschonken aan de belangrijkste inzichten tijdens de lunchbijeenkomst.
Activist
Professor Meurs begon door te stellen dat zij, terugkijkend op haar carrière tot dusver, tegelijkertijd wetenschapper en activist is geweest. Met haar interesse in machtsrelaties, machtsstructuren en ongelijkheid stelde ze zichzelf de vraag hoe macht eigenlijk 'werkt'. Waarom is er zoveel ongelijkheid? "Ook informele machtsrelaties kunnen sterk zijn, en het kan erg lastig zijn om de macht de waarheid te zeggen", argumenteerde ze. In haar jeugd woonde ze lange tijd in het buitenland en heeft ze veel gereisd. Meurs sloot haar inleiding daarom af met een eerste tip aan jonge onderzoekers. "Blijf niet rondhangen op de universiteit. Je blik kan erdoor vernauwen. Ga op reis en ga op zoek naar andere gezichtspunten, het zal je verrijken." Voor haar mastersopleiding ging ze naar de Universiteit Leiden, zonder Nederlands te spreken.
Onderzoeker
In lijn met haar passie om meer te weten te komen over machtsrelaties, begon ze met haar rol als onderzoeker in verschillende ziekenhuizen. Wat is de rol van het personeel? Hoewel het verkrijgen van een PhD niet haar primaire doel was, kreeg ze hiervoor toch een kans. "Houd daarom altijd je ogen open voor kansen en grijp ze als dat mogelijk is." Een voormalig collega van Meurs wees haar er bijvoorbeeld op dat haar onderzoek binnen het ziekenhuis uitgebreid zou kunnen worden tot een volledig PhD-traject. En dat deed ze dus. "Natuurlijk doen de omstandigheden ertoe. Vergeet niet dat een PhD maar een beginpunt is, het is niet je levenswerk."
Snijvlak
Tijdens haar praatje sprak Meurs openlijk over haar werkervaringen. "Welk werk past bij mij? Wie ben ik als mens? Wat zijn mijn competenties?" Deze vragen zijn erg belangrijk om tijdens de eerste fases van een PhD-traject beantwoord te worden. Haar werk bij de Nederlandse Spoorwegen was niet erg succesvol, zei ze. "Soms merk je dat je niet genoeg verbonden bent met de organisatie zelf. Dan is het tijd om verder te kijken. Ik heb mijn portie wel gehad. Blijf niet hangen." Meurs werkte voor het Trimbos Instituut en deed onderzoek naar psychiatrische zorg. "Ik doe liever zelf onderzoek, niet alleen voor de agenda van anderen." Tien jaar werkte ze als consultant, reisde veel rond in Zuid-Amerika en legde ze verbindingen met verschillende ngo's. Maar, ze begon de wetenschap te missen. Bij de Erasmus Universiteit begon ze op deeltijdbasis als docent. "Ik leef op van werken op het snijvlak, als ik verschillende werelden kan combineren." Ze geeft toe dat dat helemaal niet makkelijk is. Verschillende en uiteenlopende verwachtingen waarmaken is moeilijk. Het is interessant dat Meurs echter nooit voltijds aan een universiteit heeft gewerkt.
Generalist
Tijdens haar carrière tot dusver is maatschappelijke betrokkenheid een belangrijke factor geweest. "Tegenwoordig moet je specialiseren. Maar dat wil ik helemaal niet. Ik ben een hybride, meer een generalist dan een deskundige.” Tijdens haar openhartige reflectie vertelt Meurs dat ze "zigzagde" door allerlei soorten kennisinstituten, overheidsinstanties en organisaties. Ze noemt zichzelf in dit kader bijvoorbeeld "een hybride hoogleraar". Een duidelijk voorbeeld van het feit dat ze haar sociale netwerk in de wereld van de wetenschap heeft gebracht, is de oprichting van het Erasmus Centrum voor Zorgbestuur, gevestigd op de zesde verdieping van het ESHPM. "Ik ben veel te onafhankelijk om me bij één partij aan te sluiten."
Relaties
Ze gaat verder: "Je moet intensief investeren in vrienden en relaties." In het leven, vertelt ze, moet je contact houden met anderen. "Dat werkt in twee richtingen." In de werkomgeving leg je niet alleen eigen verbindingen, je wordt ook een onderdeel van het "netwerk" van iemand anders. Op dit punt van haar leven creëert ze nog altijd netwerken. In Suriname (haar vader komt uit Suriname) initieert ze bijvoorbeeld een project dat ouderen in plattelandsgebieden helpt, de zogenoemde "jungle". Tijdens haar enthousiaste praatje gaf Meurs veel stof tot nadenken. "Tijdens een gesprek leer je het meest" is bijvoorbeeld een interessant citaat, maar gezien haar achtergrond in de sociologie misschien niet verwonderlijk.
Maatschappij
Meurs sluit haar praatje af met enkele tips voor carrièreontwikkeling. "Focus op je volgende stap is belangrijk. Neem er de tijd voor." Meurs zegt dat ze er een beetje spijt van heeft dat ze niet meer profiteerde van haar talenkennis (ze spreekt onder andere Spaans). "Ik had dat meer kunnen uitbuiten." Jonge onderzoekers zouden meer moeten praten: "je PhD is niet je leven, jij bent niet je PhD of je toekomstige baan". Het gaat erom je eigen competenties te kennen. We moeten er echter van bewust zijn dat ook andere competenties belangrijk zijn. Maar hoe? “Door naar andere universiteiten te gaan. Probeer buiten je comfortzone te stappen. Soms moet je de boel een beetje opschudden en verder gaan." Natuurlijk kom je onderweg moeilijkheden tegen, zoals het accepteren van kritiek op je (harde) werk. Soms voel je je niet lekker in je situatie. "Daarom nogmaals: investeer veel in twee of drie vrienden die je zullen helpen." Meurs sluit haar praatje af met de conclusie dat haar reis tot dusver "een soort verhaal is". En dat is het zeker. Maar iedereen, en niet alleen (jonge) onderzoekers, moet zijn of haar verhaal in en aan de maatschappij vertellen "om verbinding te maken".
Vijf tips
Met het bovenstaande inzicht komen we tot de volgende vijf leerpunten voor jonge onderzoekers:
- Wat drijft jou? Deze vraag moet je regelmatig beantwoorden.
- Probeer tijdens je PhD-traject en daarna te reizen. Blijf niet aan de universiteit hangen.
- Focus je op je volgende stap. Het is belangrijk om je eigen competenties te kennen.
- Investeer in vrienden. Twee of drie vrienden zijn erg belangrijk. Vergeet ze nooit.
- Blijf op de uitkijk voor kansen. Steek je licht op bij andere organisaties. Soms heb je een confrontatie nodig om verder te komen.
- Meer informatie
Deze blog is geschreven door Oemar van der Woerd namens het bestuur van yESHPM (2019/2020): Samare Huls, Sanne Kuipers, Jannis Stockel, en Oemar van der Woerd.