'Gezondheid is moeilijk te meten'

Uw vakgebied in maximaal honderd woorden?

“Ik werk in twee vakgebieden: gezondheidseconomie en gedragseconomie. Ik onderzoek keuzes in gezondheid in twee contexten. De eerste is preventie van ongezond gedrag: hoe komt iemand tot de keuze om gezonder te gaan leven? De tweede is het bekostigen van de gezondheidszorg: wat mag een medicijn of behandeling kosten om iemand een gezonder leven te laten leiden? Ik hou me dan vooral bezig met de meetbaarheid van gezondheid.”

Wat maakt het meten van gezondheid moeilijk?

“Gezondheid kan gezien worden als een combinatie van levensverwachting en kwaliteit van leven. Een levensverwachting in jaren is wel te meten, maar wat zijn die jaren waard als je die in een rolstoel of met hevige pijn moet doorbrengen? Kwaliteit van leven is moeilijk te meten, omdat de ene situatie niet is te vergelijken met de andere. Is het missen van een been bijvoorbeeld erger dan een chronische ziekte?”

Hoe lukt het u dan toch om kwaliteit van leven te meten?

“We leggen verschillende scenario’s voor aan willekeurige proefpersonen. Bijvoorbeeld: als je nog tien jaar kunt leven, maar dan in een rolstoel. Hoeveel jaren van je leven wil je inleveren om zonder rolstoel te kunnen leven? Als dat twee jaar is, dan is de kwaliteit van leven 0.8 op een schaal van 0 tot 1. Door meer scenario’s voor te leggen en van verschillende mensen de keuzes samen te voegen, krijgen we een waarde die voor de kwaliteit van leven in een rolstoel staat. We leggen de scenario’s niet voor aan patiënten zelf, zodat we weten hoe de maatschappij in het algemeen erover denkt.”

Mensen kunnen dus een afweging maken in wat hun kwaliteit van leven bepaalt. Waarom kunnen we dan niet de juiste keuzes maken voor gezond gedrag?

“In de traditionele economische modellen wordt ervan uitgegaan dat we altijd rationele keuzes maken, maar dat is niet zo. Dat geldt ook voor de keuzes voor gezond gedrag. Voor gezond gedrag moet je iets inleveren, bijvoorbeeld het genot van een sigaret roken. Uit psychologisch onderzoek blijkt dat we verliezen zwaarder wegen dan winnen en dat we kleine kansen overschatten. Bijvoorbeeld: bij het corona-vaccin overschatten we de veelal kleine risico’s op ernstige bijwerkingen en maken we de kans op een gezonder leven kleiner. We willen daardoor kleine verliezen voorkomen. Ik doe daar onderzoek naar met de bedoeling dat deze factoren de rekenmodellen kunnen corrigeren.”

Lees het volledige artikel op de website van het AD.