Jaarlijks sterven 35.000 Nederlanders door roken, overgewicht of probleemdrinken. De urgentie van dit groeiende probleem is in 2018 erkend met het Nationaal Preventieakkoord dat is gesloten tussen de overheid en 70 verschillende organisaties.
Het is voor het eerst in de geschiedenis dat de handen in elkaar worden geslagen om preventieve gedragsmaatregelen te formuleren. Echter is er veel kritiek geweest op het verschil in aanpak tussen de gedragingen. De ferme maatregelen op het gebied van tabak steken af tegen de onduidelijk geformuleerde maatregelen voor voeding en alcohol. Naast het feit dat de tabakslobby niet welkom was aan de onderhandeltafel, en de voedingslobby wel, zijn er logischerwijs meer redenen te bedenken voor deze disbalans.
De gedragingen verschillen in meerdere opzichten van elkaar. De sigaret kan beschouwd worden als een stukje gif uit de geschiedenis. Vroeger waren de gezondheidseffecten nog niet bekend. Nu wel. Als de sigaret in de huidige samenleving ontdekt zou worden, met de bekende schade, zou deze nooit worden gelegaliseerd. Geldt dit ook voor alcohol? Alcohol kent grote gezondheidsschade. Toch schijnen er ook mogelijke gunstige effecten van matige alcohol gebruik te zijn. Daarnaast is alcohol niet direct schadelijk voor de omgeving, wat bij roken wel het geval is. Voedsel is van een hele andere categorie. Voedsel is een basisbehoefte. Ook hier geldt, net als bij alcohol, dat matig gebruik van ongezond voedsel geen kwaad kan.
De strijd voor een rookvrije generatie is in volle gang en voorzien in 20 jaar tijd. Maar de strijd voor een “overgewicht vrije” en “overmatig alcoholgebruik vrije” generatie staan nog in de kinderschoenen en roept veel discussie op. Want is dat wel gewenst door iedereen? In mijn PhD onderzoek bestudeer ik zowel de determinanten, als de effecten en de publieke acceptatie van deze gedragingen om uiteindelijk bij te dragen aan een gezonder Nederland.
