Eddy Van Doorslaer, hoogleraar gezondheidseconomie, nam op vrijdag 24 februari na 32 jaar afscheid van de universiteit. Voorafgaand aan zijn afscheidsrede vond het symposium ‘Health Economics: what’s next?’ plaats. Dat was een reflectie op trends in de gezondheidseconomie en een ode aan Van Doorslaer’s bijdrage aan het vakgebied. Daarvoor kreeg hij na zijn afscheidsrede een Koninklijke onderscheiding.
“Zijn werk heeft een grote invloed op zorgbeleid wereldwijd en draagt bij aan het terugdringen van zorgongelijkheid”, zei dagvoorzitter Werner Brouwer van Erasmus School of Health Policy & Management (ESHPM). De faculteit organiseerde het symposium samen met Erasmus School of Economics (ESE), waar Van Doorslaer sinds 2006 ook hoogleraar was.
Alle sprekers benadrukten zijn grote bijdrage aan de gezondheidseconomie. Voor die bijdrage werd hij benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Van de Erasmus Universiteit Rotterdam krijg hij de Desiderius onderscheiding. Ook lanceerde het Erasmus Centre for Health Economics Rotterdam (EsCHER) de ‘Eddy Van Doorslaer Award’.
‘Een wereld te winnen’
Van Doorslaer koos zelf de sprekers van het symposium ‘Health Economics: what’s next?’. Gedurende verschillende fases van zijn carrière werkte hij met hen allemaal samen. Toch had hij de sprekers nadrukkelijk gevraagd om juist vooruit te blikken op trends en uitdagingen in de gezondheidseconomie. Hoogleraar Maureen Rutten-van Mölken (ESHPM) ging in op personalised medicine, waarbij medicatie wordt afgestemd op het DNA-profiel van de patiënt. Dat leidt bij sommige behandelingen, zoals chemotherapie, tot veel minder bijwerkingen. Ook kan het onnodige zorgkosten besparen, bijvoorbeeld door het tegengaan van overdoseringen.
Er is volgens Rutten ‘een wereld te winnen’ met gepersonaliseerde medicatie. Toch zijn er volgens de hoogleraar ook nog uitdagingen, bijvoorbeeld omdat gepersonaliseerde medicatie het veel lastiger maakt om de (kosten)effectiviteit van behandelingen in grootschalige studies aan te tonen. Om de grote verwachtingen waar te maken hoopt zij dat het DNA-profiel van de bevolking op grotere schaal in kaart wordt gebracht. Dat biedt tegelijk kansen voor preventie, besloot Rutten: “Gepersonaliseerde preventie is veelbelovend, maar leidt ook tot ethische vragen. Dat is ook logisch. Wanneer iemand genetisch meer risico loopt voor bepaalde ziektes, heeft diegene het recht om dat niet te willen weten.”
QALY: the good, the bad and the ugly
Gedragseconoom Han Bleichrodt (Voorheen ESE, nu Universiteit van Alicante) hield een reflectie over de QALY. Dat staat voor quality-adjusted life year en is een veelgebruikte rekenmethode die de kosten van een behandeling afzet tegen de gezondheidswinst. Hij noemde de QALY ‘the good, the bad and the ugly’ omdat de rekenmethode, hoewel simpel in opzet en breed toepasbaar, in zijn ogen ook beperkingen heeft. Zo kan de QALYs systematisch verkeerd worden berekend of zelfs worden overschat. Toch toonde Bleichrodt zich vooral positief: “De QALY-methode blijft zich doorontwikkelen en er wordt gewerkt aan goede aanpassingen.”
Wanneer zorguitgaven tot armoede leiden
Wereldwijd komen 1,4 miljard mensen in financiële nood door hun zorgkosten. In een presentatie getiteld ‘Financial protection’ benadrukte Owen O’Donnell (ESE) de grote impact die Van Doorslaer heeft gehad op het bevorderen van gelijkheid in gezondheidszorg. De door hem ontwikkelde meetmethode wordt veel gebruikt om in verschillende landen de impact van zorguitgaven in kaart te brengen, bijvoorbeeld omdat huishoudens genoodzaakt zijn om dit uit eigen zak te betalen. “Natuurlijk zijn er ook tekortkomingen, maar de kracht van deze meetmethode ligt juist in zijn eenvoud”, benadrukte O’Donnell. In zijn vooruitblik stelde hij enkele wijzigingen voor aan de methoden die door Van Doorslaer zijn ontwikkeld.
Afscheidsrede: “UHC, more than old wine in a new bottle?”
In zijn afscheidsrede reflecteerde Van Doorslaer op het Universal Health Coverage programma van de Wereldgezondheidsorganisatie (kijk hier terug). Dat programma richt zich op het verbeteren van toegang tot zorg wereldwijd, ook voor de allerarmsten. Hij hamerde op het belang van goede meetmethoden voor het maken van politieke keuzes, bijvoorbeeld bij het invoeren van een zorgsysteem waar rijken relatief meer bijdragen. Ook illustreerde hij hoe de door hem ontwikkelde methodes het Universal Health Coverage programma tot op de dag van vandaag doorwerken. Van Doorslaer besloot zijn afscheidsrede met een persoonlijke noot richting zijn collega’s: “Ik wil jullie allemaal bedanken voor de bijzondere samenwerkingen. De toekomst van de gezondheidseconomie hier aan de EUR ziet er rooskleurig uit.”
Iedere euro goed besteden
“Om sterfte terug te dringen is inmiddels zorg van lage kwaliteit een grotere belemmering dan te weinig toegang tot zorg”, zei Ellen van der Poel. Zij is gezondheidseconoom en werkt in Senegal voor de Wereldbank. Van der Poel vertelde onder meer over een onderzoeksproject waar de financiering van klinieken gekoppeld is aan de kwaliteit van de geleverde zorg. Hoewel daar in praktijk nogal wat haken en ogen aan zitten, loont het volgens haar om dit verder te verkennen. “Efficiëntie is cruciaal. Je wilt niet achteloos investeringen doen, maar ervoor zorgen dat iedere euro die je uitgeeft aan gezondheidszorg goed besteed is.”
Genen meenemen: van 2D naar 3D
Hans van Kippersluis (ESE), hoogleraar toegepaste economie, gaf een historisch overzicht van het onderzoek naar het ontstaan van gezondheidsongelijkheid. Hij haalde enkele beroemde studies aan over het effect van onderwijs en inkomen op gezondheid. Die brengen bijvoorbeeld in kaart of universitair opgeleiden of loterijwinnaars gemiddeld langer leven. Veel van deze studies hebben volgens Kippersluis beperkingen: er zijn tal van individuele kenmerken, waaronder genetische factoren, die de vergelijking bemoeilijken. “Wanneer we in de toekomst ook naar genenprofielen kunnen kijken, ga je van 2D naar 3D onderzoek. Tegelijk kun je zo achterhalen of gezondheidsongelijkheid verband houdt met genetische verschillen.”
- Professor
- Professor
- Professor
- Professor
- Professor
- Meer informatie
Wilt u de afscheidsrede van prof.dr. Van Doorslaer terugzien? Dan kunt u het hier terugkijken.
- Gerelateerde content
- Gerelateerde links
- In de aanloop naar zijn afscheid is prof.dr. Van Doorslaer geïnterviewd door twee collega’s
