Promotie K.C.F. (Karel) Stolper

Korte samenvatting:

Sinds 2006 kent Nederland een zorgsysteem dat gebaseerd is op gereguleerde concurrentie (‘managed competition’), waarbij zorgverzekeraars namens hun verzekerden zorg inkopen. Aan het einde van ieder jaar mogen verzekerden kiezen voor de verzekeraar die dit in hun ogen het beste doet. Dit proefschrift onderzoekt of de concurrentie tussen Nederlandse zorgverzekeraars werkt zoals oorspronkelijk is bedoeld. En, als dat niet (volledig) het geval is, wat er kan worden gedaan om het zorgsysteem te verbeteren. Dit is onderzocht in vier afzonderlijke maar nauw verwante studies waarbij gebruikt is gemaakt van zowel kwantitatieve als kwalitatieve onderzoeksmethoden. In deze onderzoeken wordt achtereenvolgens i) het perspectief van de consument, ii) het perspectief van de zorgverzekeraars, iii) het gedrag van zorgverzekeraars en iv) de wil en ruimte voor samenwerking tussen zorgverzekeraars onderzocht. Samenvattend laten de onderzoeken zien dat het Nederlandse zorgsysteem deels functioneert zoals oorspronkelijk bedoeld, maar deels ook niet. Verzekeraars worden primair en succesvol gestimuleerd om de groei van zorgkosten te beheersen. Ze worden echter onvoldoende geprikkeld om de kwaliteit van zorg mee te nemen in hun inkoopbeslissingen terwijl het systeem  samenwerking om de zorgkwaliteit te verbeteren juridisch gezien juist belemmert. Deze conclusie kan de vraag oproepen of het huidige systeem geschikt is voor de uitdagingen waar de zorg voor staat. Het proefschrift bespreekt daarom ook welke alternatieve coördinatiemechanismen er zijn. Hieruit blijkt dat er geen ‘one size fits all’ oplossing is voor de hele zorg. Alles bij elkaar laat dit proefschrift allereerst zien dat het huidige systeem beter kan gaan werken door de openbaar beschikbare informatie over hoe verzekeraars hun inkooprol vervullen te verbeteren. Daarnaast laat dit proefschrift zien hoe voor het toekomstige systeem per zorgsector, op basis van een aantal specifieke criteria, kan worden vastgesteld welk coördinatiemechanisme het best passend is. Voor sommige sectoren kan dit een verschuiving betekenen van gereguleerde marktwerking naar gereguleerde samenwerking of naar meer directe overheidssturing.