Dubbelpromotie T.H.G.F.M. (Erik) Gallé en J.J. (John) Luijten

Hieronder volgt een korte samenvatting van het proefschrift:

De centrale vraag in ons onderzoek is ‘hoe menswaardig zorgen te organiseren’. In dit proefschrift onderzoeken wij hoe in drie zorgorganisaties over een periode van drie jaar besturen en zorgmedewerkers menswaardig zorgen mogelijk maken. Wij gebruiken daarbij zowel een praktijktheoretische als een zorgethische oriëntatie waarin zorgen (én sturen én organiseren) als een stroom van handelingen wordt opgevat, gesitueerd in één van de verschillende handelingspraktijken, waaruit een zorgorganisatie is samengesteld. Wij richten ons in het onderzoek op de zorgpraktijken (de werkvloer) en de bestuurspraktijk (het bestuur). Onze centrale vraag is hoe deze praktijken in onderlinge wisselwerking zo handelen dat menswaardig zorgen mogelijk wordt.

Wanneer is menswaardig zorgen mogelijk? Wij onderscheiden instrumenteel handelen op basis van doel-middel rationaliteit (‘zorgen dat’) en interactief handelen op basis van de vraag van een individuele cliënt (‘zorgen voor’). Beide kunnen niet van elkaar gescheiden worden, zijn met elkaar verweven en hebben elkaar nodig. Wij zien in ons onderzoek dat juist de spanningsvolle verhouding tussen deze vormen van handelen in relatie tot de vraag van de cliënt in diens situatie bepalend is of menswaardig zorgen mogelijk is.

Wat is menswaardig zorgen? Om die vraag te kunnen beantwoorden hebben wij zeven handelingscategorieën, die volgens literatuuronderzoek een bijdrage leveren aan menswaardig zorgen, conceptueel onderscheiden. Met deze categorieën als focus hebben wij onderzoek gedaan, gebruik makend van verschillende praktijktheoretische methoden. 

Uit de analyse van onze onderzoeksdata blijken drie typen zorgpraktijken te kunnen worden onderscheiden, elk gekenmerkt door verschillen in verhouding tussen instrumenteel en interactief zorgen. Verder blijkt dat het bestuur medebepalend is voor deze verhouding in de zorgpraktijken. In de zeven handelingscategorieën hebben wij mechanismen gevonden die van invloed zijn hoe uiteindelijk menswaardig zorgen mogelijk wordt gemaakt.

Het organiseren van menswaardig zorgen is een mes dat aan twee kanten snijdt. Wij zien in ons onderzoek dat zorgverleners de betekenis van hun werk vinden in het kunnen interacteren met cliënten, zodat menswaardig zorgen bijdraagt aan het aantrekkelijker maken van het werken met cliënten die langdurige zorg behoeven.