In Memoriam Dr. Loes van der Valk (1948-2019)
Eerder deze week ontvingen wij het verdrietige bericht dat onze oud-collega dr. Loes van der Valk op 31 mei is overleden. Loes heeft zich een goed deel van haar werkzame leven ingezet voor de opleiding Maatschappijgeschiedenis aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Hier promoveerde zij in 1986 bij de economisch-historicus prof. P.W. Klein op haar proefschrift getiteld Van Pauperzorg tot Bestaanszekerheid, een onderzoek naar de ontwikkeling van de armenzorg in Nederland tegen de achtergrond van de overgang naar de Algemene Bijstandswet, 1912-1965. Met Peter Klein had zij een bijzondere band, die ook tot uiting was gekomen in haar werk op de bibliotheek van het NEHA en haar werk als fractieassistent toen Klein gemeenteraadslid was. In haar wetenschappelijke werk zou de geschiedenis van de armenzorg en de verzekering tegen armoede haar hele werkzame leven achtervolgen. Dat was niet slechts een uiting van wetenschappelijke interesse, maar ook van oprechte sociale zorg. Die zorg kwam ook tot uitdrukking in haar activiteiten voor de vakbeweging en voor gehandicapten. Loes had, door een ongeluk in haar jeugd, steeds last van haar been en liep daardoor enigszins moeilijk. Haar werk leed daar niet onder, al vond zij het zelf vervelend dat zij bij colleges altijd moest gaan zitten en niet kon blijven staan. Door dit ongemak begreep zij dat de plaats in de samenleving voor mensen met een kwaal of handicap moeilijk was en zij steun behoeften. Zij zette zij zich daar met grote toewijding voor in.
Na haar promotie kreeg Loes een aanstelling als Universitair Docent, een functie die zij tot haar pensioen in 2009 zou bekleden. Zij nam haar werk serieus, soms te serieus, waardoor zij een mate van perfectie nastreefde die nooit helemaal te bereiken viel. Voor studenten die moeite hadden met het schrijven van werkstukken of scripties was zij de ideale docent. Zij vonden in haar een eindeloos geduldige, steeds weer de helpende hand biedende begeleidster. Hierdoor heeft zij menige student door de laatste, moeilijke fase van de studie gesleept. Er moeten dan ook heel veel oud-studenten zijn die nog wel eens met dankbaarheid aan haar terugdenken.
Wij hebben haar als collega’s jammer genoeg nooit kunnen zeggen dat wij haar hebben gewaardeerd en dat wij haar werk, vooral voor studenten die het moeilijk hadden met hun scriptie, steeds van grote waarde hebben gevonden. Ik heb dat nog enigszins kunnen laten blijken door erbij te zijn toen er een publicatie van haar uitkwam. Loes heeft veel goed werk geleverd vooral in het onderzoek, maar ook in het onderwijs. Door haar onderzoek en de ontwikkeling van armenzorg naar sociale rechtvaardigheid was zij gegrepen. Nog na haar pensionering heeft zij al het materiaal dat zij in de loop der jaren had verzameld over sociale verzekeringen, vooral over 19e-eeuwse vrijwillige verzekeringen tegen armoede, ondergebracht bij het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis in Amsterdam, dat dan ook een Collectie Loes van der Valk herbergt. Ook publiceerde zij vlak na haar afscheid nog een artikel in het Tijdschrift voor Sociale en Economische Geschiedenis over de ongevallenwet waar zij erg trots op was. Zij heeft de medewerkers van onze faculteit jarenlang vertegenwoordigd in EUROPA, het overleg tussen Universiteit en vakbeweging.
Wij gedenken haar dan ook in dankbaarheid.
Prof.dr. Hein A.M. Klemann