Hoe vergelijkbaar is de opstand van de Wagner-groep van Jevgeni Prigozjin op 23 juni met de mislukte staatsgreep van 1991 in de Sovjet-Unie? En in hoeverre is de huidige oorlog in Oekraïne vergelijkbaar met oudere conflicten zoals de Eerste Wereldoorlog? Analogieën met historische gebeurtenissen zoals deze worden vaak aangehaald in het publieke debat. Maar hoe nuttig zijn ze voor ons begrip van hedendaagse gebeurtenissen?
In een nieuw artikel in het Journal of Applied History bieden Pieter Van den Heede en Sara Polak (Universiteit Leiden) een nieuw kader om kritisch om te gaan met deze en andere historische analogieën in het licht van hedendaagse ontwikkelingen.
Een veelkleurige metafoor
In het algemeen karakteriseren Van den Heede en Polak historische gebeurtenissen als 'magische garenballen': veelkleurige ballen die ambachtelijke breiers maken van restjes garen aan het einde van een breiproject. Zoals het geval is bij deze garenbollen, waarbij garendraden van verschillende lengtes en kleuren worden gecombineerd, kunnen historische gebeurtenissen worden gezien als complexe fenomenen waarbij verschillende historisch contingente gebeurtenissen of 'draden', die zich in verschillende tijdsperioden ontvouwen, samenkomen en resulteren in gebeurtenissen die overeenkomsten vertonen met andere, maar ook volledig uniek zijn.
Met deze metafoor als uitgangspunt introduceren Van den Heede en Polak een nieuw methodologisch kader om historische analogieën kritisch te ondervragen. Vervolgens passen ze het model toe op analogieën tussen de verkiezing van Donald Trump tot president van de VS in 2016 en de benoeming van Adolf Hitler tot kanselier in Duitsland in 1933.
Meer informatie is te vinden in de paper, die hier volledig openbaar toegankelijk is (Engelstalig).
Afbeelding
Bron: My Poppet Makes, “Let’s Make Scrap Yarn Pom Poms.” https://mypoppet.com.au/makes/how-to-make-scrap-yarn-pom-poms/, November 5, 2020 (geraadpleegd May 25, 2023). © MyPoppet, 2023
Bekijk de blog voor breitips en meer.
- Onderzoeker