Drie onderzoekers van de Erasmus School of History, Culture and Communication hebben recent bijgedragen aan het online tijdschrift WO2 Onderzoek Uitgelicht. In de nieuwste editie, getiteld Verbeeld verleden: de fricties van fictie, reflecteren zij op de spanningsvelden tussen fictieve verbeelding en historische feiten in de context van de Tweede Wereldoorlog.
Kees Ribbens analyseert in zijn bijdrage "Tussen feit en fictie: reflectie op een spanningsveld" hoe populaire cultuur, zoals films en strips, historische gebeurtenissen representeert en welke impact dit heeft op ons collectieve geheugen.
Hij wijst op de spanning tussen academische geschiedschrijving, waarin feitelijke reconstructie centraal staat, en populaire representaties zoals films, re-enactments en kunst, waar fictie een grotere rol speelt. Hoewel deze creatieve interpretaties vaak een breed publiek aanspreken en bijdragen aan het collectieve geheugen, kunnen ze ook leiden tot vertekeningen of misverstanden over de historische werkelijkheid.
Denise Schreuder bespreekt in "Er is lang genoeg weggekeken en gezwegen" hoe de representatie van oorlogsgeschiedenis verandert onder invloed van maatschappelijke discussies en waarom het van belang is om stil te staan bij onderbelichte perspectieven samen met Björn Rzoska.
In dit interview bespreekt Björn Rzoska zijn zoektocht naar het oorlogsverleden van zijn grootvaders, die hij beschrijft in zijn boek Gedeelde Grond. Rzoska kiest voor literaire non-fictie om de emotionele en complexe geschiedenis van zijn familie te delen, waarbij hij zowel feiten als persoonlijke twijfels verwerkt. Zijn boek heeft gemengde reacties uitgelokt, vooral binnen zijn familie, maar hij gelooft dat het belangrijk is om de waarheid te confronteren, ondanks de gevoeligheden.
Lise Zurné richt zich in "Spelen met het verleden: fictie en authenticiteit in historical re-enactment" op de rol van historische re-enactments en hoe deze de balans tussen authenticiteit en fictie beïnvloeden.
Hoewel authenticiteit een centrale rol speelt in deze hobby, biedt het spelelement mogelijkheden om nieuwe perspectieven te ontwikkelen en historische narratieven aan te passen. Re-enactors streven ernaar het verleden zo getrouw mogelijk weer te geven, maar laten onvermijdelijk keuzes en interpretaties toe die invloed hebben op de geschiedbeleving. Zurné laat zien hoe historical re-enactment een dynamische vorm van herinneringscultuur is, waarin deelnemers niet alleen het verleden herbeleven, maar ook actief bijdragen aan de manier waarop geschiedenis wordt gerepresenteerd en geïnterpreteerd.
Met deze bijdragen leveren de ESHCC-onderzoekers een waardevolle wetenschappelijke reflectie op de manier waarop de Tweede Wereldoorlog wordt verbeeld in media, kunst en populaire cultuur. Lees de volledige artikelen op het WO2 Platform.
- Onderzoeker
- Onderzoeker
- Onderzoeker
