Algemeen
Dit keramisch kunstwerk uit 1966 werd ontworpen door Karel Appel. Het ontwerp bestaat uit een serie kleurrijke tekeningen die oorspronkelijk gemaakt zijn in krijt en gouache. Deze tekeningen zijn overgebracht op witte keramische tegels die daarna geplaatst zijn op de luifel van het Tinbergen Building op campus Woudestein.
Het is een portrettengalerij waarop studenten en jonge stadsbewoners zijn afgebeeld, voor wie de toekomst nog openligt. Alles is nog mogelijk, beloften zijn nog niet ingelost. Het is een ode aan vrijheid, vitaliteit, jeugd en de toekomst.
Karel Appel (Amsterdam, 1921 – Zürich, 2006) is een van Nederlands bekendste kunstschilders en beeldhouwers van de moderne kunst. Hij genoot zijn opleiding aan de Rijksacademie in Amsterdam, was prominent lid van de Cobragroep en kan tot de expressionisten worden gerekend.
Appel maakte schilderijen, collages en beelden met eenvoudige vormen en levendige kleuren. Daarnaast maakte hij in opdracht werken voor de buitenruimte. Zijn inspiratie haalde hij onder meer uit kindertekeningen en fantasiewezens. Tegen 1990 exposeerde Karel Appel wereldwijd en had de beroemde kunstenaar ateliers in New York, Connecticut, Monaco en Toscane.
Dit unieke fries is de grootste van de drie reuzenkeramieken van Karel Appel en typeert zijn werk uit de periode 1960-1970. Het is een van de topstukken uit de kunstcollectie van de EUR en onderdeel van Monument Woudestein. Bovendien is het een onmiskenbaar beeldbepalend kunstwerk op de campus.
Het tegeltableau van Karel Appel bestaat uit 4030 tegels, met ongeveer het formaat van kleine stoeptegels.
Restauratie
Het kunstwerk hangt in de buitenlucht en wordt blootgesteld aan uiteenlopende weersomstandigheden en luchtvervuiling. Regen, wind, temperatuur en zonlicht veroorzaken verwering van de materialen. Ook afwisseling van regen en vorst kan schade veroorzaken aan kunstwerken, vooral wanneer deze uit poreuze materialen (bijvoorbeeld keramiek) bestaan. Micro-organismen zoals algen en mossen kunnen leiden tot verwering en erosie. Een restauratie is nodig om het kunstwerk zorgvuldig te reinigen en weer in zijn oorspronkelijke staat te herstellen.
Het is bovendien noodzakelijk dat de restauratie nu plaatsvindt, omdat deze dan tegelijkertijd met de renovatie van Tinbergen Building kan worden uitgevoerd. Er is dan geen risico dat het kunstwerk beschadigd raakt door de gebouwrenovatie.
Om te komen tot een goed gefundeerd restauratieplan is vanaf medio 2018 een projectgroep geformeerd met daarin betrokkenen en experts vanuit verschillende disciplines. De projectgroep is meerdere malen bijeengekomen om de uitkomsten van onderzoek in context te bespreken en zo te komen tot een gewogen en breed gedragen restauratieadvies vanuit zowel kunsthistorisch als technisch standpunt.
De niet bewerkte witte tegels zijn in de jaren 80 al eens vervangen door tegels van mindere kwaliteit. Deze worden nu vervangen door hoogwaardige exemplaren, gemaakt door Koninklijke Tichelaar te Makkum. De gekleurde tegels die zijn ontworpen door Karel Appel, worden gerestaureerd in een atelier en na de renovatie teruggeplaatst.
Er wordt een gedetailleerd verslag gemaakt van het project, zodat later is terug te vinden hoe de restauratie verlopen is.
Restauratiespecialisten Renate Oosterloo en Michiel Overhoff voeren de restauratie van de gekleurde tegels uit.
De restauratie van het kunstwerk is opgedeeld in twee fasen. De eerste fase bestaat uit de demontage van de tegels en het restaureren van de gekleurde tegels. De tweede fase bestaat uit het produceren van de witte tegels. Daarna worden alle tegels veilig opgeslagen totdat de renovatie van Tinbergen Building is afgerond, waarna ze worden teruggeplaatst op de gevel.
Tinbergen Building, waarop het kunstwerk is bevestigd, ondergaat vanaf 2024 een grootschalige renovatie. Om het kunstwerk te beschermen tegen schade van de renovatie, bijvoorbeeld door trillingen, wordt het zorgvuldig verwijderd en na de renovatie teruggeplaatst. Bovendien kan de restauratie onder atelieromstandigheden optimaal worden uitgevoerd. Bijkomend voordeel is dat de tegels worden afgenomen, waardoor de luifel beter geprepareerd kan worden voor terugplaatsing.
Ja, na de renovatie van Tinbergen Building wordt het gerestaureerde kunstwerk op de oorspronkelijke plek teruggeplaatst.
Wanneer de renovatie van Tinbergen Building is afgerond.
Koninklijke Tichelaar werkt momenteel samen met Van Milt Restaurateurs en TCKI om te onderzoeken wat de beste keuzes zijn voor de materialen en technieken voor de restauratie van de gekleurde tegels en de productie van de witte tegels.
De witte tegels zijn eerder al eens vervangen en wijken af van het origineel. Door de witte tegels opnieuw te laten produceren kunnen we ervoor zorgen dat ze dichter bij de originele kwaliteit komen.
Voor het transport werken we samen met gespecialiseerde bedrijven die expert zijn op het gebied van kunsttransport.