Rotterdam Scriptieprijs voor onderzoek naar cultureel programma Pauluskerk

In de scriptie van Van Baalen, ‘Creating Space Together: An Ethnographic Case Study at the Pauluskerk’, wordt de geschiedenis en huidige functie van de Pauluskerk, een Rotterdams fenomeen, duidelijk beschreven. In deze kerk wordt een rijk scala aan culturele activiteiten aangeboden aan de bezoekers van de kerk die veelal dakloos, illegaal of verslaafd zijn. Binnen deze unieke context heeft Van Baalen op kritische wijze de relevantie van de aangeboden culturele activiteiten onderzocht. Waarom zou iemand zonder dak boven zijn hoofd zich bezighouden met poëzie? Wat heeft een vluchteling aan filosofische discussies? 

Van Baalen bracht een aantal maanden veel tijd door tussen de bezoekers van de Pauluskerk. Hij was geïnteresseerd in hun ervaringen en motivaties om deel te nemen aan het culturele programma. Door deze manier van onderzoek is het mogelijk meer te zeggen over het effect van dergelijke programma’s. In de academische literatuur worden dit type culturele initiatieven vaak besproken onder de term community art.

Verbindende factor
Uit zijn onderzoek blijkt dat er een verbindende factor schuilt in het samen creëren van kunst. Kunst biedt de bezoekers van de Pauluskerk een nieuwe manier om emoties te bevatten en uit te drukken. Ze krijgen de kans om te experimenteren met verschillende sociale rollen. Het stempel illegaal, dakloze of verslaafde wordt doorbroken en men kan zich uiten als dichter, filosoof of schilder, stelt Van Baalen. Daardoor ontstaan nieuwe gesprekken en wordt er op een andere manier naar hen geluisterd. 

Het culturele programma verbindt verschillende soorten mensen en versterkt daarmee het inclusieve karakter, ongeacht wie je bent of waar je vandaan komt is welkom, van de Pauluskerk. Daarmee draagt het ook bij aan het inclusieve karakter van de stad Rotterdam. Wander van Baalen “Ik geloof dat het onderzoeken van dit soort sociale kwesties nooit een louter academische bezigheid is. Het blijft relevant ver buiten de academische arena. Het zegt iets over ons dagelijks leven, over de mensen met wie we samenleven in de stad, en hoe we met hen omgaan.” 

Juryrapport
Volgens de jury van de Rotterdam Scriptieprijs richten wetenschappelijke studies over community art zich voornamelijk op de organisatorische kant van dergelijke initiatieven. Maar door juist ook de ervaringen van eindgebruikers op te nemen in zijn onderzoek slaagt Van Baalen erin meer balans te brengen in de bestaande literatuur over dit onderwerp. Verder stelt de jury dat zijn bevindingen een sterke bijdrage leveren aan de bestaande literatuur. De jury prijst het goede gebruik van theorie om het gebruik en de beleving van de openbare ruimte te beschrijven. De verslaglegging van het onderzoek is uitstekend, en door aansprekende citaten zeer leesbaar. Het onderzoek is zorgvuldig en genuanceerd uitgevoerd. 

Wander van Baalen, die Cum Laude afstudeerde, schreef zijn scriptie onder begeleiding van dr. Daniel Trottier voor zijn masteropleiding Media, Culture & Society, bij de Erasmus School of History, Culture and Communications. 

Over de Rotterdam Scriptieprijs
Erasmus Universiteit Rotterdam en de gemeente Rotterdam hebben in 2013 de Rotterdam Scriptieprijs in het leven geroepen. Met deze masterscriptieprijs willen beide partijen studenten stimuleren een actieve bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van de regio Rotterdam. De jury heeft dit jaar extra de nadruk gelegd op relevantie voor Rotterdam en wetenschappelijke kwaliteit. Daarom is het schrijven van een begeleidende motivatiebrief onderdeel van de aanmeldingsprocedure geworden en moesten de scripties met minimaal een 8 zijn beoordeeld. De prijs bestaat uit een oorkonde, een Rotterdams kunstwerk en een geldbedrag van 1500 euro.