Prof. dr. Wendy Harcourt is Hoogleraar Gender, Diversity and Sustainable Development aan het International Institute of Social Studies (ISS). Als hoofdonderzoeker bij WEGO-ITN, onderzoekt ze gemeenschapseconomieën en -strategieën en bekijkt wat we daarvan kunnen leren op wereldschaal, bij het aanpakken van bijvoorbeeld de klimaatcrisis. “Om een gelijkere wereld te creëren, moeten we genderkwesties en duurzaamheidskwesties samen bekijken”, verklaarde Harcourt in een eerder interview.
Wat is het verband tussen jouw onderzoeksprojecten en de SDG12?
"Via WEGO-ITN begeleiden we onderzoek in 15 verschillende PhD-projecten in Europa en het globale Zuiden. We bekijken hoe lokale gemeenschappen reageren op de klimaatcrisis, en bekijken wat we daarvan kunnen leren op het gebied van veerkracht. We willen empirisch bewijs aanleveren waarmee we kunnen laten zien op welke manier gemeenschappen al op lokaal niveau hun productie- en consumptiepatronen veranderen, om te leren hoe we ook op globale schaal de klimaatcrisis kunnen tegengaan."
Wat bedoel je met 'gemeenschappen'?
"We doen onderzoek naar mensen die op lokaal niveau of op buurtniveau werkzaam zijn. Bijvoorbeeld: hoe mensen in hun eigen buurt de verspilling van voedsel tegengaan. Hoe proberen mensen binnen de context van de buurt een balans te vinden tussen menselijke behoeften en de beperkt aanwezige natuurlijke hulpbronnen van onze planeet? We voeren ons onderzoek uit samen met gemeenschappen in India, Italië, het Verenigd Koningkrijk, Nepal, Indonesië en Australië, en we zien hoe kleine groepen nu al hun eigen leefomgeving beschermen om de klimaatcrisis tegen te gaan, in plaats van te wachten totdat de overheid wel of niet ingrijpt. Een andere pijler van WEGO is 'degrowth'. Dat is meer dan alleen: niet groeien. Het draait eigenlijk om een andere manier van leven, met werkelijk respect voor de natuur."
WEGO-ITN is een 'netwerk van feministische politiek ecologen'. Op welke manier houden gemeenschapseconomieën of zoiets als 'degrowth' verband met gender?
"We nemen gender altijd in overweging. In de meeste culturen is er bijvoorbeeld een verschil in de manier waarop mannen en vrouwen wordt aangeleerd met werk om te gaan. Veel dingen die we als typisch vrouwelijk beschouwen, zijn onbetaalde taken: zoals voor kinderen zorgen. Banen in de zorg en in het onderwijs, waar ook voornamelijk vrouwen werken, zijn laagbetaalde banen. Wat nu, als we stoppen met de grootste waarde hechten aan competitie en groei, en in plaats daarvan dingen zoals zorg gaan waarderen? Welke invloed zou deze verandering hebben op onze productie- en consumptiepatronen?
Een belangrijke vraag is: waarom is het nog steeds onmogelijk om vraagtekens te zetten bij economische groei als drijvende kracht achter onze economie, en levens? We zien wat er op dit moment met de bosbranden in Australië gebeurt, en dat de premier tegelijkertijd nog steeds ermee instemt dat buitenlandse bedrijven naar Australië komen om kolenmijnen te graven in Queensland op het land van de inheemse volkeren Wangan en Jagalingou. Die mijn heeft verwoestende gevolgen voor cultuur en milieu en zal 4,6 miljard ton aan kooldioxide uitstoten. Ik denk dat we ons op een kantelpunt bevinden: we moéten overstappen naar een maatschappij waarin we niet economische groei, maar het milieu en de natuur vooropstellen.”
"Ik denk dat we ons op een kantelpunt bevinden: we moeten overstappen naar een maatschappij waarin we niet economische groei, maar het milieu en de natuur vooropstellen”
Denk je dat dat mogelijk is?
"Ja, onder meer door studenten les te geven die van een generatie zijn die weet dat we dat kantelpunt moeten voorkomen, om ervoor te zorgen dat hun toekomstige wereld niet alleen duurzaam, maar ook leefbaar blijft. Zij worden gedreven door een enorme ongerustheid. En door vragen: hoe we onze leefomgeving kunnen transformeren zodat het beter wordt, niet slechter."
Op welke manier heeft het onderzoek van WEGO-ITN impact?
"Naast casestudies en empirisch onderzoek, kijken we naar manieren om ons onderzoek toe te passen in beleid en politiek. In augustus 2021 organiseren WEGO en ISS de internationale conferentie ‘Degrowth for Ecological Sustainability and Social Equity’ in Den Haag, waaraan meer dan 1000 wetenschappers en activisten zullen deelnemen. Onze bevindingen worden besproken tijdens verschillende rondetafelgesprekken over beleid in Nederland, Spanje, Duitsland en Italië. Ook zetten we onderzoek om in directe aanbevelingen voor Brussel. Wat ik steeds wil benadrukken, is dat sommige oplossingen er al zijn, en kleine gemeenschappen over de gehele wereld al bezig zijn om hun economieën te transformeren, op een manier dat de zorg voor alle levende wezens in hun leefomgeving voorop staat in plaats van groei."
- Professor
- Meer informatie
Prof. dr. Wendy Harcourt is coördinator van het Europese Well-being, Ecology, Gender and cOmmunity – Innovation Training Network (WEGO-ITN), een EU Horizon 2020 Marie Curie Innovation Training Network Grant-project, dat loopt tot begin 2022.
WEGO-ITN draait in de kern om het opbouwen van een netwerk van feministische politiek ecologen dat is gericht op het analyseren van de relatie tussen patriarchale systemen, de gendergebonden rollen binnen reproductieve arbeid gericht op het zorgdragen voor en onderhouden van de commons (de reproductieve commons), en het kapitalistische betoog dat de natuur losstaat van het sociale domein en ten behoeve van de mens kan worden geëxploiteerd of geconserveerd. We leren van wat mensen in de praktijk doen, waaronder weerstand bieden tegen milieu-onrechtvaardigheid, en trekken lessen uit wat deze groepen doen om alternatieven te verzinnen en in stand te houden. Onze projecten onderzoeken deze worstelingen door te analyseren hoe ecologieën, machtsverhoudingen en de zoektocht naar alternatieven vorm geven aan de relaties tussen de natuur, vrouwen, mannen, grond, hulpbronnen en ecologische systemen."
- Gerelateerde content
