Tijdens de 108e dies natalis kreeg prof.dr. Hanneke Takkenberg de FAME Athena Award uitgereikt. Deze prijs wordt jaarlijks uitgereikt aan iemand die een buitengewone bijdrage heeft geleverd aan de positie van vrouwen binnen Erasmus Universiteit Rotterdam of het Erasmus MC. Takkenberg: “Iedereen in de universiteit moet tot zijn recht kunnen komen en zich gehoord voelen.”
Streven naar kansengelijkheid is een rode draad is in je loopbaan. Waar komt dat vandaan?
“Toen ik als jonge arts-onderzoeker in het Erasmus MC kwam werken viel het me echt op dat mijn vrouwelijke collega’s minder kansen kregen om door te stromen. Ik kwam erachter dat vrouwen ook nog eens minder verdienen dan mannen en heb toen (2006) een brief aan de raad van bestuur geschreven. Ik werd uitgenodigd om beleid uit te denken. ‘Vrouwenbeleid’ heette dat toen nog, dat op zich is al interessant. Nu zou dat niet meer kunnen denk ik, maar toen was dat revolutionair. Tegelijk komt het ook door mijn karakter. Ik kan slecht tegen ongelijkheid en dingen die niet eerlijk zijn. Als klein meisje vocht ik al met de pestkoppen, omdat ik het niet kon aanzien dat zij anderen lastigvielen.”
Waarom vinden vrouwen in de wetenschap moeilijker de weg omhoog?
“Dat komt deels omdat vrouwen in de wetenschap nog maar relatief kort meedraaien. Universiteiten zijn bolwerken die door mannen zijn opgezet en dat zie je ook in de organisatiestructuur terug. Universiteiten zijn hiërarchisch en erg gericht op competitie en individuele prestatie. Dat blijkt bijvoorbeeld uit de criteria voor excellentie. Zo lang excessieve werkuren, veel publiceren en het binnenhalen van geld de norm blijven, is het lastig door te stromen als je niet voldoet aan het beeld van een stereotype wetenschapper. Verder spelen vooroordelen een rol. Die hebben we onbewust allemaal, maar onderzoek laat zien dat die meestal negatief uitpakken voor vrouwen.”
Hoe werk je aan kansengelijkheid binnen de EUR?
“Ik ben directeur van Erasmus Centre for Women and Organisations (ECWO), opgericht door eerdere FAME Athena Award-winnares Dianne Bevelander, en ik run het onderzoeksproject EQUAL4EUROPE binnen Rotterdam School of Management. Dat is onderdeel van een groot Europees programma gericht op de ontwikkeling en implementatie van Gender Equalityplannen (GEPs) in onderzoeksinstellingen. De Europese Commissie wil dit graag stimuleren en heeft daarom een framework ontwikkeld. De eerste stap is een analyse. Daarin kijk je niet alleen naar cijfers zoals de man/vrouw verdeling, de procedures en het beleid, maar ook naar de beleving van medewerkers. Vervolgens werken we gezamenlijk aan een plan om duurzame verandering te bewerkstelligen. Hierbij kun je denken aan streefcijfers, aanpassingen in aanname en benoemingsbeleid, maar ook interventies die sociale veiligheid bevorderen.”
Wat doet deze prijs met je?
“Ik vind het een mooie erkenning en ben er trots op. Tegelijk zijn er zoveel anderen die het hadden verdiend. Denk ook aan jonge collega’s zoals Maria Carmen Punzi met haar initiatief om overal op campus maandverband beschikbaar te stellen. Dat soort praktische initiatieven vind ik ook prachtig.”
Schuurt het niet ook een beetje dan een dergelijke prijs nodig is om aandacht te vragen voor kansengelijkheid?
“Uiteindelijk is de essentie een inclusieve en veilige omgeving voor iedereen, ongeacht gender of afkomst. Iedereen binnen de universiteit moet tot zijn recht kunnen komen en zich gehoord voelen. Zolang vrouwelijk leiderschap nog onvoldoende aanwezig is denk ik dat we door moeten gaan met deze award en de initiatieven op het gebied van kansengelijkheid die nu lopen.”
- Professor
- CV
Hanneke Takkenberg is hoogleraar klinische besliskunde in cardiothoracale interventies bij het Erasmus MC en hoogleraar onderwijsmanagement bij Rotterdam School of Management (RSM). Ze is medeoprichter van VENA, het Erasmus MC academisch vrouwennetwerk dat inmiddels ruim 15 jaar bestaat. Tot 2018 was ze Chief Diversity Officer binnen de Erasmus Universiteit Rotterdam. In 2018 won ze de Els Borst prijs voor haar inzet om de gezondheidszorg voor vrouwen, zowel patiënten als vrouwelijke artsen, te verbeteren.
- Gerelateerde content
- Gerelateerde links
- Meer over de FAME Athena Award
